ساناز دهخوارقانی - کارشناس ارشد مترجمی زبان فرانسه، دانشگاه علامه طباطبائی
ناهید جلیلی مرند - دکترای تخصصی زبان و ادبیان فرانسه، دانشیار گروه زبان فرانسه، هیات علمی دانشگاه الزهرا

پژوهشِ حاضر در حوزة ساخت‌واژه به انجام رسیده‌است؛ علمی که به بررسیِ ساختارِ درونیِ واژه‌ها پرداخته و بر شناختِ تکواژها، معنایِ آن‌ها و دامنة فراوانی‌شان متمرکز است. برای بررسی و تحلیل، تکواژهای /–گر/، /-بان/، /-دار/ و /-چی/ را که در زبان فارسی، برای ساختِ نام شغل‌های پربسامد به کار می‌روند، را برگزیده‌ایم. به این منظور، واژه‌های مشتق با این ساختار را در حوزه نام شغل‌ها، در زبان فارسی و فرانسه گردآوری کرده‌ایم تا به بررسی و تحلیل ساختار آن‌ها بپردازیم. در این راستا، پژوهش خود را با نگاهی اجمالی به فرایند اشتقاق آغاز کرده‌ایم. سپس، چند تعریف بنیادین در علم ساخت‌واژه آورده شد تا به روشن‌تر کردن یافته‌های پژوهش کمک ‌کند. با بهره‌گیری از مفاهیم موردِ اشاره، این فرایند پربسامد در زمینة تولید نام شغل‌ها را به صورت تطبیقی در دو زبان بررسی کرده‌ایم. پس از آن، به وجوه اشتراک و افتراق این جزء معنادارِ واژه، در موارد اشاره‌شده در دو زبان پی برده‌ایم. یافته‌های این پژوهش تطبیقی نشان داد که هر چهار تکواژِ بررسی‌شده در چهارچوب این مقاله، هر یک چند معادل در زبان فرانسه دارند. این امر نمایانگر گستردگی و پُرباری علم ساخت‌واژه در زبان فرانسه است.

علم صرف, واژه, تکواژ, پسوند, شغل‌ساز