مهدی فتاحی - دکتری تخصصی زبانشناسی، استادیار گروه زبان انگلیسی، هیات علمی دانشگاه رازی
بهمن حیدری - دانشجوی دکتری تخصصی زبانشناسی، گروه زبان شناسی دانشگاه رازی

پژوهش حاضر در تلاش است تا با نگاهی رده ­شناختی، سیرِ تحول خوشة همخوانی آغازین /xw/ را در چهار گونة زبانی فارسی، کردی سورانی، هورامی و کردی کلهری مورد بررسی قرار دهد. نظریه­ای که در بررسیِ داده­های زبانی پژوهش به کار گرفته شد، نظریة بهینگی موازی (McCarthy, 2008) است. برای گرد­آوری داده­ها، از منابع کتابخانه ­ای بهره گرفته شد. بررسی میدانی با مصاحبه از 10 گویشور انجام شد که هریک، از این چهار گونه زبانی استفاده می‌کردند. در این پژوهش، تغییرات مرتبط با سیر دگرگونی خوشة همخوانی آغازین/xw/ بر پایة چهار محدودیت *Complex Syllable، Maxround، Maxinitial، و Uniformity مورد بررسی قرار گرفت. سپس، رتبه­ بندی این محدودیت­ها در هر یک از زبان­ها به دست آمد. پس از انجام تحلیل­ ها، مشخص شد که به جز کردی سورانی، این گونه ­های زبانی تمایلی به داشتن هجای پیچیده ندارند و برای جلوگیری از تشکیل چنین هجایی از راهکار ادغام و حذف بهره می‌برند. با وجودِ راهکار هر یک از چهارگونه‌های زبانی، آن‌چه در این گونه‌ها دچار تغییر نمی­شود، وجودِ مشخصة گردی است.

خوشة همخوانی, نظریة بهینگی, سیر تحول آوایی, کردی, فارسی, هورامی