محسن شیرازی زاده - استادیار آموزش زبان انگلیسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

این پژوهش، به بررسی پیوندِ میانِ دانشِ واژگان و دستور زبان با مهارت خواندن در زبان انگلیسی - به عنوان زبان خارجی، می‌پردازد. به این منظور، 2961 زبان‌آموز ایرانی در آزمونِ پژوهش شرکت کردند. این افراد، همگی دانشجو یا دانش‌آموختة مقطع‌های تحصیلات تکمیلی بودند که خود را برای شرکت در آزمون‌های زبان انگلیسی- که برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های ایران به کار می‌آمدند- آماده می‌کردند. این آزمون، در بازة زمانی 5 ساله به اجرا در آمد و مشتمل بر صد پرسش بود. پرسش‌های پژوهش، شامل سه بخش واژگان، دستور و خواندن بودند که از جنبة محتوا شباهت بسیاری با آزمون‌های هدفِ آزمون‌دهندگان داشتند. داده‌های آزمون در مرحله نخست، با بهره‌گیری از ضریبِ همبستگی و رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد که همة انواع پرسش‌ها در بخش‌های گوناگونِ این آزمون، با هم همبستگی معناداری داشتند. همچنین، دانشِ واژگان، در مقایسه با دانشِ دستور زبان پیش‌بینی‌کنندة بهتری در پیوند با مهارتِ خواندن بود. سپس، برای بررسی ارتباطات علّی چندسویه متغیرها، داده‌های پژوهش مورد تحلیل قرار گرفتند. به این منظور، دو مدل ساختاری، یکی در سطحِ متغیرهای اصلی و دیگری در سطحِ ریزمتغیرها، با توجه به پیشینة پژوهش و تحلیل اولیة داده‌ها در نظر گرفته شدند. ارزیابی این دو مدل نشان داد که هر دوی آن‌ها از برازش قابلِ قبولی برخوردارند و در بینِ ترتیبِ دانش واژگان و دستور در سطح‌های گوناگون، علت‌هایی در ارتباط با مهارت خواندن هستند. در این موضوع، دانش غیرِ بافت‌وابستة واژه و دستور، منجر به دانشِ بافت‌وابستة آن‌ها می‌شود که خود زیرساختی ضروری برای مهارت خواندن به شمار می‌آیند.

خواندن و درک مفهوم, دستور زبان, دانش واژگان, زبان آموزان ایرانی, مدل ساختاری