مصطفی رجائی - استادیار، دانشکده نیشابور، واحد خراسان رضوی، دانشگاه فنی و حرفه ای، نیشابور
سیدجمال حسینی پور - دانشیار، دانشکده مهندسی مواد، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل
حامد جمشیدی اول - مرکز پژوهشی فرایندهای نوین شکل دهی مواد، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل

در این مقاله اثر اعمال تغذیه محوری در فرآیند شکل دهی داغ لوله با دمش گاز جهت تولید لوله های پل های استوانه ای بصورتتجربی مورد بررسی قرار می گیرد. برای این منظور از لوله های بدون درز به قطر خارجی 25 میلیمتر و ضخامت 1.3 میلیمتر ازآلیاژ آلومینیم 6063 استفاده شده است. قالب مورد استفاده با قطر 32 میلیمتر با نسبت انبساط 28 درصد و طول شکل دهی 60میلیمتر می باشد. جهت اعمال تغذیه محوری از طریق جابجایی دو بوش متصل به لوله از دو طرف استفاده شده است. پارامترمورد بررسی شامل مقدار تغذیه محوری در دمای 580 درجه سانتیگراد با مسیر بارگذاری مشخص می باشند. قطعات تولید شدهدر راستای محوری لوله بریده شده و اثر پارامترهای مذکور در پروفیل قطعه، درصد پرشدگی قالب، توزیع ضخامت و شعاع گوشهقطعه مورد مطالعه قرار گرفته است. فرآیندشکل دهی دما بالا با استفاده از دمش گاز در لوله و تولید قطعه مربعی در نرم افزارالمان محدود ABAQUS/Standard 6.13 شبیه سازی شد. مقایسه نتایج تجربی با نتایج عددی نشان میدهد خطای شبیهسازی خیلی ناچیز است. نتایج حاصل نشان می دهد که اعمال تغذیه محوری نقش بسیار تاثیرگذار در این فرایند دارد، بگونه ایکه بکمک آن احتمال ترکیدگی لوله کاهش یافته و می توان سطح فشار اعمالی در دمای بالا را افزایش داد. در نتیجه پروفیلقطعه و درصد پرشدگی قالب بهبود می یابد. همچنین با اعمال تغذیه محوری ضخامت قطعه در منطقه شعاع گوشه افزایش می یابدکه باعث بهبود خواص مکانیکی قطعه در این منطقه بحرانی شده و توزیع ضخامت قطعه در درون حفره قالب یکنواخت تر می شود.بیشترین درصد پرشدگی در مقدار تغذیه محوری 14 میلیمتر، دمای 580 درجه سانتیگراد بدست آمده است.

شکل دهی فلز داغ با گاز، تغذیه محوری، شبیه سازی، لوله های پل های، آلیاژ آلومینیم 6063