محسن امامی - استادیار مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

مهندسی معكوس یكی از روش های دسترسی به دانش فنی است. بسیاری از قطعات و تجهیزات صنعتی خارجی را می توان بااستفاده از فرآیند مهندسی معكوس بومی سازی نمود. به ویژه اینكه در حال حاضر به دلیل مشكلات ناشی از تحریم اقتصادی،خرید بسیاری از قطعات مورد نیاز صنعت از خارج از کشور توأم با دشواری و قیمت تمام شده بالا می باشد. از طرف دیگر ساختو تولید قطعات با کیفیت در داخل کشور، نه تنها می تواند قیمت تمام شده کمتری در مقایسه با خرید قطعات خارجی داشتهباشد، بلكه افزایش سفارش های ساخت داخل سبب رونق تولید و بهبود وضعیت اشتغال در کشور نیز می گردد. در این پژوهشیكی از قطعات صنعتی پالایشگاه گاز بیدبلند مهندسی معكوس و بهسازی شد. این قطعه، دیسک مربوط به یكی از شیرهایاطمینان بویلر پالایشگاه است که نمونه اصلی آن از جنس فولاد مقاوم به حرارت ساخته شده است. در این پروژه قطعه مهندسیمعكوس شد و نقشه فنی سه بعدی آن توسط نرم افزار سالیدورکس (Solidworks) ترسیم گشت. همچنین فرآیند بهسازیقطعه با انتخاب یكی از مواد پیشرفته مهندسی (سوپرآلیاژ اینكونل 718) و انجام سیكل عملیات حرارتی مناسب روی آن صورتپذیرفت. فرآیند ساخت قطعه نیز با استفاده از فرآیندهای تراشكاری CNC، سنگزنی و لپینگ انجام شد. در نهایت قطعه ساختهشده جهت کنترل کیفی توسط تست گاز سرد فشار بالا مورد ارزیابی واقع شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ماده سوپرآلیاژاینكونل 718 جایگزین مناسبی برای ساخت قطعه دیسک شیر اطمینان است و می تواند عمر کارکرد آن را بهبود بخشد.

قطعه دیسک شیر اطمینان بویلر، مهندسی معکوس، سوپرآلیاژ اینکونل