حجت اله محمد قلیان - کارشناس ارشد اقلیم شناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکزی (مجتمع ولیعصر)
علی محمد حسنوند - کارشناس ارشد GIS دانشگاه تهران مدیر عامل شرکت موج نیرو گستر
عبدالسلام اسمعیل زاده - فارغ التحصیل ارشد شهرسازی (گرایش برنامه ریزی شهری دانشگاه علامه طباطبایی)

انرژي خورشیدي یکی از مهم ترین و پاک ترین انواع انرژي هاي تجدیدپذیر در دنیاست.شرایط اقلیمی مناسب در ایران به دلیل قرار گرفتن در موقعیت خاص جغرافیایی و پتانسیل بالاي دریافت انرژي خورشیدي ، عاملی است براي اینکه از این منبع عظیم تولید انرژي چشم پوشی نکنیم لذا این پژوهش با هدف پهنه بندي و پتانسیل سنجی مناطق مستعد براي استقرار پنل هاي خورشیدي با تکیه بر داده هاي اقلیمی در استان تهران انجام شده است. لایه هاي اطلاعاتی مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از : لایه هاي تابش خورشیدي ، مجموع ساعات آفتابی و تعداد روزهاي ابري به عنوان مهم ترین عوامل اقلیمی موثر بر میزان تابش خورشیدي ، لایه هاي محدود کننده مانند فاصله از مراکز جمعتی ، فاصله از گسل ها، دسترسی به راه و خطوط انتقال نیرو و لایه هاي توپوگرافی منطقه . در ادامه این لایه ها با استفاده از ساختار سلسله مراتبی AHP در سطح معیارهاي اصلی و فرعی با استناد به مطالعات کتابخانه اي ، مشورت با کارشناسان و نظر کارشناسی وزن دهی شدند و با استفاده از مدل FAHP و منطق فازي نرمال سازي و نهایتا در سیستم فازي با عملگرهاي فازي با هم تلفیق و لایه پهنه هاي مستعد نصب فتوولتاییک شناسایی شدند . همانطور که می دانیم عملیات پهنه بندي و مکان یابی بدون GIS امري نشدنی یا بسیار پیچیده است لذا در این پژوهش از برنامه ArcGIS نسحه 10.6 براي تحلیل هاي رستري و عملیات فازي سازي استفاده گردید.آنالیز حساسیت بین نتایچ تولید شده با استفاده از ماتریس همبستگی ، نشان داد مدل همپوشانی فازي با گاماي 0.9 بهترین نتایج را در بر دارد.بر اساس این تحقیق 4 درصد از سطح استان تهران ( 553 کیلومتر مربع) به عنوان مناطق خیلیمناسب ، 9 درصد مناطق مناسب ، 16 درصد منطق نسبتا مناسب و 71 درصد مناطق نامناسب براي توسعه و نصب سیستم هاي خورشیدي هستند.همچنین نتایچ تحقیق نشان داد مناطق شرق تهران مناطق مناسب تري براي توسعه پنل هاي خورشیدي است چرا که علاوه بر پهنه مناسب ، توان حداکثر فتوولتاییک این مناطق نیز بیشتر است .

پهنه بندی، مکانیابی، اقلیم، نیروگاه خورشیدی، فازی ArcGIS ، GIS ، AHP