رضا زرین کمر - دکترای زبان و ادبیات فارسی / دانشگاه مازندران
محمد مهدی سیار - دکترای فلسفه / عضو هیات علمی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی

    هنرمند به عنوان ناظری آگاه و حساس، در شرایط و بافت­های گوناگون، واکنش­هایی متفاوت نسبت به مسألة جنگ نشان می­دهد. این واکنش­ها در زمان جنگ و پس از آن تفاوت­هایی آشکار و بنیادین دارد. شناخت بافت­های گوناگون و تأثیرات آنها در شرایط مختلف از مسائل مهم و قابل تأمل در مطالعة هنر مرتبط با جنگ است.   اشعار قیصر امین­پور به عنوان یکی از شاخص­ترین چهره­های ادبیات دفاع مقدس، از بهترین نمونه­ها برای مطالعه دربارة ادبیات پایداری در زبان فارسی است. در هنر به عنوان نمونه شعر، سه رویکرد به مسألة جنگ دیده می­شود؛ این رویکردها در این مقاله «قطب تشویقی»، «قطب تحلیلی» و مرحلة گذار میان آن دو نامگذاری شده­اند. در این مقاله بر اساس الگوی طرح شده، اشعار قیصر امین‌پور با روش کتابخانه­ای مورد مطالعه قرار گرفته است. دستاورد مقاله ناظر بر آن است که قیصر امین­پور از دفاع مقدس همواره دل­مشغول جنگ بود و هر سه رویکرد تعریف شده نسبت به جنگ در شعر او وجود دارد؛ قطب­های تشویقی و تحلیلی در شعر قیصر پررنگ­اند و نمونۀ درخشانی از مرحلة میانی نیز در آن مشاهده می­شود. قیصر امین­پور در تمام عمر، بسته به بافت و شرایط، وظیفة خود را نسبت به جنگ ایفا کرده است.  

قیصر امین­ پور, ادبیات دفاع مقدس, قطب تشویقی, قطب تحلیلی