حمیده استرابی آشتیانی - گروه معماری،واحدبین الملل کیش،دانشگاه آزاد اسلامی،کیش،ایران
ایرج اعتصام - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات،تهران، ایران
حمید ماجدی - گروه شهرسازی، دانشکده عمران، معماری و هنر، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

معماری، در طول تاریخ، تجسمی از آرمان­های فرهنگی جوامع بشری بوده و بر اساس این آرمان­ها، محیط­های زیستی ساخته‌شده به دست افراد مختلف، به صورت یک تمامیت با هویت خاص خود در آمده است. به نظر می­رسد با وقوع مدرنیسم و جهانی‌شدنِ معماری، مفاهیم هویتی فرهنگی معماری به مفهومی متغیر و پیچیده بدل و به چالش کشیده شده است. از این­رو مقاله‌ی حاضر بر آن است رابطه‌ی بین سیاست­های فرهنگی–هویتی و کیفیتِ محیط­های مسکونی را تحلیل و تفسیر نماید. بدین منظور با انتخاب شهرک اکباتان تهران، به عنوان نمونه‌ی مورد مطالعه، به سنجش کیفیت خانه­های مسکونی در فاز 1و2 این شهرک پرداخته شده است. روش تحقیق برمبنای تحلیل رگرسیونی چند متغیره‌ی سلسله مراتبی و مدل استفاده شده در فرایند تحلیل نیز به مدل تجربی سنجش کیفیت محیط سکونت موسـوم اسـت .ایـن مدل دارای ساختاری سلسله مراتبی و متشکل از معیارهایی است که مبنای تنظیم پرسشنامه‌ی تحقیق قرار گرفته و براساس رعایت معیارهای هویت اجتماعی-فرهنگی مورد نظر امتیازدهی شده است (ما بین 1 تا 5). نتایج بررسی‌ها حاکی از آن است که کیفیت محیط بیرونی مجتمع‌های مسکونی فاز 1 (5>62/2>1) و فاز 2 (5>88/2>1) شهرک اکباتان مطابق با هویت اجتماعی-فرهنگی، پایین‌تر از حد متوسط است. حال آنکه کیفیت محیط داخلی واحدهای مسکونی مطابق با همان اصول، در وضعیت خوبی قرار دارد (فاز1 (5>08/4>1) و فاز 2 (5>18/4>1)). هم‌چنین هر دو فاز به لحاظ رعایت اصول و معیارهای هویت اجتماعی-فرهنگی همسو و شبیه به یکدیگر هستند. هدف پژوهش: 1. تبیین رابطه­ی بین مقوله­های فرهنگی-هویتی و کیفیت فضای معماری. 2. بررسی سیاست­های فرهنگی-هویتی در خانه­های مسکونی فاز 1و2 شهرک اکباتان و سنجش کیفیت خانه­های مسکونی در آن. سئوالات پژوهش: 1. چه رابطه­ای بین مقوله­های فرهنگی-هویتی و کیفیت فضای معماری وجود دارد؟ 2. سیاست­های فرهنگی-هویتی در خانه­های مسکونی فاز 1و2 شهرک اکباتان به چه صورت نمود یافته­ و چه تأثیری در کیفیت این خانه­ها داشته­اند؟

کیفیت محیطی, سیاست‌های هویتی-فرهنگی, تحلیل رگرسیونی, چند متغیره‌ی سلسله مراتبی, شهرک اکباتان