شهرام جلیلیان - استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز

در دورۀ ساسانیان، در شهر تازه بنیاد جندی شاپور خوزستان، آموزشگاه پزشکی و بیمارستانی ساخته شد و در سایۀ پشتیانی های سیاسی و اقتصادی ساسانیان، چنان بارور و شکوفا شد که گهگاه جندی شاپور، شهر بقراط خوانده می شد. در سنت پزشکی جندی شاپور، آگاهی های پزشکی و شیوه های درمانی یونانی، هندی، سریانی و ایرانی با همدیگر آمیخته شدند و پزشکان جندی شاپوری با نگاه داشت میراث پزشکی کهنسال جندی شاپور، آن را در بغداد به دست مسلمانان بخشیدند. پزشکان جندی شاپوری خاندان بختیشوع با پیشینه پزشکی درخشان در زادگاه خود، بیش از دو سده پزشکان خلیفگان و بزرگان دستگاه خلافت عباسیان و البته پیشگامان ترجمۀ نوشته های کهن یونانی، ایرانی، هندی و سریانی در زمینۀ پزشکی، ستاره شناسی، فلسفه و دیگر دانش های بیگانه به زبان عربی بودند. مطالعۀ تاریخ پیدایش و شکوفایی پزشکی در دنیای اسلام نشان می دهد که پزشکی اسلامی، که گهگاه به اشتباه پزشکی عربی خوانده می شود، سخت وام دار میراث کهنسال پزشکان جندی شاپوری است مه همچون پلی مسلمانان را با سنت پزشکی یونانی، سریانی، ایرانی و هندی آشنا گرداندند و همۀ دانش و تجربۀ پزشکی ارزندۀ خود را در بغداد، تختگاه خلافت عباسیان به مسلمانان هدیه دادند. در این جستار با با رویکردی توصیفی تحلیلی به مطالعۀ جایگاه پزشکان جندی شاپوری خاندان بختیشوع در انتقال سنت نیرومند پزشکی جندی شاپوری به دنیای اسلام و نقش آنها در شکوفایی پزشکی اسلامی پرداخته خواهد شد.

جندی شاپور، پزشکان جندی شاپوری، خاندان بختیشوع، پزشکی اسلامی