آنالیز عنصری ملات دوره ساسانی به روش XRD و استفاده از آن در تاریخگذاری بناهای منتسب به این دوره

به نظر می رسد شالودۀ استحکام بناهای به جای مانده از عصر ساسانی را می توان در ملات به کار رفته در سازه ها جستجو کرد. شواهد نشان می دهند معماران آن روزگار با تکیه بر تجارب پیشینیان خویش در ساخت ملات به شیوه ای واحد دست یافته بودند که در ساخت سایر بناها نیز از آن شیوه بهره می جسته اند. در اثبات این مدعا تعدادی از محوطه های شاخص ساسانی به عنوان مبنا برای نمونه برداری انتخاب شد و ترکیب ملات در آنها مورد شناسایی عنصری قرار گرفت. همین شیوه نیز در مورد آتشکدۀ تخت رستم کرج و چهارتاقی گهواره دید شیراز به کار گرفته شد. مقایسۀ آنالیز کیفی و کمی این نتایج با یکدیگر نشان داد که می توان از این شیوه برای تاریخ گذاری نسبی چنین بناهایی بهره برد. در این پژوهش، شیوۀ پراش اشعه (XRD)X برای شناسایی ترکیب ملات به کار گرفته شده است. آنالیز XRD بر روی نمونه ها نشان داد که مشابهت ترکیب و مواد سازندۀ ملات در دو بنا می تواند شاخصی برای ساخت همزمان دو سازه باشد.

Keywords:

ملات ساسانی , معماری ساسانی , روش XRD