یداله پشابادی - استادیار زبان و ادبیات عرب دانشگاه شهید باهنر کرمان

تاریخ و فرهنگ ایرانی از دیرباز، گسترۀ وسیعی از حجم آثار و تألیفات عربی را به خود اختصاص داده است. نویسندگان، کاتبان درباری، شاعران و ادبای عرب، هر یک به گونه ای از این خوان رنگین ایرانیان بهره ها برده اند. کتاب «سرح العیون فی شرح رسالۀ ابن زیدون» از ابن نباته، یکی از این آثار فراوانی است که گوشه هایی از تاریخ و فرهنگ و اندیشه های ایرانی در آن بازتاب یافته است و نشان می دهد که هیبت و شکوه ایرانیان، ساکنان اندلس را نیز تحت تأثیر قرار داده است. در این مقاله که با روش توصیفی تحلیل و سند کاوی گردآمده، سعی شده استکه جلوه ها و مظاهر ایرانی و مطالبی که دربارۀ ایران در این کتاب آمده است، استخراج و براساس موضوع دسته بندی شود. ابن نباته، مؤلف این کتاب خود، ادیب و شاعری وارسته و نامدار است، وی آگاه از پیشینۀ ایران و تاریخ کهن و اساطیری ایران بوده است. معلوماتی که در لابه لای این شرح گنجانده است، حکاتی از وسعت اطلاع او دارد.

تاریخ و فرهنگ ایرانی، ادبیات اندلس، سرح العیون فی شرح رسالۀ ابن زیدون، ابن نباتۀ مصری