محمدعلی رنجبر - استادیار بخش تاریخ دانشگاه شیراز
رضا صحت منش - دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه شیراز

فرآیند گذار از تسنن به تشیع از مهم ترین تحولات تاریخ ایران است که طی قرون هفتم تا دهم هـ.ق صورت گرفت. ظریقت های صوفیانه از جمله نعمت اللهیه و صفویه، علی رغم باورهای سنتی اولیه، نقش مهمی در تحول مذهبی و گذار از تسنن به تشیع در جامعه ایرانی داشتند. پژوهش حاضر مبتنی بر شیوه پژوهش تاریخی و با تکیه بر آثار شاه نعمت اله ولی، در پی یافتن نشانه های تشیع در آثار و احوال اوست و به دنبال پاسخی برای این پرسش است که ائمه اطهار (ع) چه جایگاهی در آثار و احوال بنیانگذار طریقت نعمت اللهیه دارند؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که علی رغم باورشاه نعمت اله ولی به فقه مکاتب سنی، در آثارش نشانه های متعدد تشیع دیده می شود و نشانه های تسنن بسیار کم است. شاه نعمت اله بسیار از خاندان پیامبر (ص)، ائمه (ع) و نیز القاب ایشان در آثارش نام برده است و این به همراه نسب نامه اش که منتسب به ائمه است، فراوانی نشانه های تشیع را به آن درجه می رساند که طریقت منسوب به وی در شمار پیروان تشیع به حساب آورده شود. در چنین شرایطی هدف این نوشتار نسبت میان نشانه های تسنن و تشیع در آثار اوست.

ائمه اطهار (ع)، شاه نعمت اله ولی، طریقت نعمت اللهیه، تشیع، تسنن