محمد براتی - عضو هیئت علمی گروه زبان ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
مریم نافلی - دانشجوی کارشناسی ارشد

ادبی غنایی، حماسی، تعلیمی، نمایشی از جمله انواع مختلف ادبی به شمار می‌رود. ادب غنایی و حماسی نه تنها در بین فارسی زبانان، بلکه در بیشتر ملت ها و از مهم‌ترین و ابتدایی ترین انواع ادبی به شمار می‌آید. بررسی غزل به عنوان یکی از مهترین‌های قالب‌های شعر غنایی و تأثیر آن از حماسه در سیر تاریخی خویش از جمله مباحثی است که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس، تحولات عظیمی در عرصه ادبیات ایران به جای نهاد. توجه به قالب‌های کلاسیک شعر فارسی در عرصه ادبیات انقلاب و دفاع مقدس از جمله ویژگی‌های ادبی این عصر است. در این میان غزل با چهره‌ای دیگرگون متجلی شد. این قالب کهن شعر فارسی برای بیان احساسات و عواطف ژرف شاعر که بی تاثیر از حوادث اجتماعی، سیاسی انقلاب نبود، با عنصر حماسی پیوند خورد و حماسه را در بزمی زیبا در کنار گرفت. تلفیق این دو جنبه به ظهور غزل - حماسه انجامید. فرید ازجمله شاعران برجسته انقلاب دفاع مقدس، در مجموعه غزل‌های خویش با عنوان پری ستاره ها، به وضوح تلفیق حماسه و غزل را به نمایش گذاشته است. «غزل - حماسه» ‌های این شاعر انقلاب شواهدی نیکو و زیبا در به تصویر کشیدن این قالب نو پای ادب انقلاب است.

حماسه، غنا، غزل، و ادبیات انقلاب و دفاع مقدس، غزل - حماسه، فرید