ستار مهدوری - استادیار، عضو هیات علمی گروه مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی همدان،
محمدمهدی چهره پاک - کارشناسی مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی همدان،

حفاری تونل به روش جدید تونل سازی اتریشی (ناتم) بهترین گزینه برای حفاری تونل در مناطق کم عمق شهری و درمسافت های کوتاه است. این روش برای حفاری تونلهای مترو در مناطق شهری تقریباً کمترین آسیب را به ساختمانها وتأسیسات شهری وارد میکند و در صورتی که به درستی اجرا شود، نشست سطح زمین نیز به خوبی کنترل میشود. در این تحقیق فرآیند حفاری و نصب سیستم نگهداری تونل خط دو متروی کرج که به روش ناتم در حال حفاری است، به روش عددی المان محدود و با استفاده از نرم افزار Plaxis ۳D Tunnel مدل سازی شده است. برای مدل سازی از اطلاعات ژئوتکنیکی ساختگاه تونل استفادهشده است. همچنین رفتار توده خاک بر اساس معیار خاک سخت شونده انتخاب شده است.شرایط هندسی مدل به صورت مقطع نعل اسبی با عرض۸/۴متر ارتفاع ۷/۸متر و متوسط ضحامت روباره ۱۰متر درنظر گرفته شده است. برای تحلیل پایداری تونل با انتخاب سیستم های نگهداری مختلف در دو سناریو برای سیستم نگهداری موقت و سیستم نگهداری دائمی، میزان جابجایی در پیرامون تونل و نشست سطح زمین بررسی شده است. نتایج حاصل ازاین تحقیق نشان میدهد که جابجایی در تونل پس از نصب سیستم نگهداری دائم به ۱۱ میلیمتر میرسد. همچنین میانگین تنش مؤثر در اطراف تونل حدود۶۱۱/۷۳کیلو نیوتن بر مترمربع حاصلشده است. بنابراین میتوان با نصب به موقع سیستم نگهداری پیشنهاد شده شامل سیستم نگهداری شاتکریت و سیستم نگهداری بتنی مجموعاً به ضخامت ۳۰ سانتیمتر پایداری این تونل را تضمین کرد

روش جدید تونل سازی اتریشی، تحلیل پایداری، روش عددی المان محدود، متروی کرج، نرم افزار Plaxis