مصطفی دهقانی - دانشجوی دکترای علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

به دنبال حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، تحولاتی در منطقه خاورمیانه روی داد که چهرۀ این منطقه را کاملاً دگرگون کرده است به گونهای که نظم منطقه برهم خورده و نظم جدیدی در حال شکل گیری است. توجه به تغییر و تحولات سریع سیاسی خاورمیانه، برای جمهوری اسلامی ایران که خود را در پیوند فرهنگی دینی، نزدیکی جغرافیایی و تامین منافع ملی با آن می بیند، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. یکی از ابعاد اساسی مطالعه نقش و جایگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی در خاورمیانه، بررسی فضای بین الذهانی و درک موجود از نقش ایران در خاورمیانه در میان دولت ها و جوامع عربی است. این درحالیست که به نظر می رسد در پی وقوع انقلاب در کشورهای عربی و شرایط جدید جهانی، نگاه و درکی جدید از نقش ایران پدید آمده است. بر همین مبنا هدف اصلی پژوهش حاضر جایگاه سیاسی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه با رویکرد صلح و ثبات با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد کشورهای غربی به خصوص آمریکا ضمن تغییر شیوه ها و ابزارهای اِعمال قدرت در عرصه های جنگ نوین، خواستار سلطه بر منطقه خاورمیانه از طریق جنگ نرم می باشد. و جمهوری اسلامی ایران نیز بدون توجه به تحولات آتی همچنان یک بازیگرراهبردی و مهم در منطقه بوده و در آینده نیز خواهد بود، موقعیت راهبردی و نفوذ ایران کشور را از امتیاز متعددی در جغرافیای سیاسی منطقه اروپا، غرب آسیا و خلیج فارس برخوردار می‌سازد. و می توان گفت هفت کشور در حاشیه خلیج فارس قرار دارند اما تحولات و اثرات این منطقه جهانی است از این رو کشورهای زیادی در این حوزه دخالت می‌کنند و لازمه برون رفت از وضعیت موجود اتحاد و وحدت کشورهای منطقه است.

صلح و ثبات، منطقه خاور میانه، جمهوری اسلامی ایران