محمدمهدی منتصری - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران

در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، حفظ و افزایش امید واقع بینانه به عنوان نخستین توصیه رهبر معظم انقلاب به جوانان، ریشه ای ترین جهاد ایشان و کلید اساسی همه قفل ها به شمار آمده است. علیرغم آن که ضرورت امید برای برداشتن گام های بلند تمدن سازی بدیهی به نظر می رسد، اما ارائه تحلیلی از مبانی نظری امید و ارائه راهبردهایی برای اشاعه فرهنگ امیدواری کمتر مورد توجه اندیشمندان ایران معاصر قرار گرفته است. با تحلیل مفهوم «امید» مشخص می گردد که چهار مؤلفه زمان، امکان، مطلوب بودن و واقع نمایی پدیداری شرایط و لوازم امر مورد نظر قابل استخراج است. همچنین، امید را می توان به سه شکل مورد ملاحظه قرار داد: (۱) حالت ذهنی، (۲) ملکه نفسانی، و (۳) روحیه اجتماعی. برای تحقق گام دوم انقلاب اسلامی، لازم است امید از حالتی ذهنی به ملکه فردی و سپس به یک روحیه انقلابی میان جوانان مبدل گردد. نوشتار حاضر با رویکرد فلسفی و با روش تحليل مفهومی با بررسی مؤلفه های چهارگانه موجود در مفهوم امید، شش راهبرد کلان را برای افزایش و حفظ امید پیشنهاد نموده است.

بیانیه گام دوم انقلاب، امید، تحلیل مفهومی، راهبرد کلان، رویکرد فلسفی