بهرام عرفانی راد - استادیار گروه اقتصاد مقاومتی دانشگاه جامع امام حسین (ع)

بیانیه گام دوم انقلاب ( ۱۳۹۷/ ۱۱ / ۲۲ ) به منظور تحقق اهدافی چون: خودسازی، جامعه پردازی، تمدن سازی، دیدن دین و دنیا در کنار هم و با هم و توجه ویژه به مظلومان و مستضعفان در چهل سال دوم (گام دوم) انقلاب، مبین یک سری بایسته ها و الزاماتی است که بدون پیاده سازی و توجه به آنها نه تنها حصول اهداف مذکور عملی نمی نماید، بلکه همین وضع موجود نیز با چالش ها و مشکلات جدی و جدیدتری هم مواجه می شود. پدیده هایی مانند فقر، محرومیت، نیازمندی و عدم تأمین نیازهای اولیه و اساسی آحاد مردم جامعه، ظرفیت بسیار بالایی برای تبدیل شدن به تهدید ونیز زمینه سازی برای موفقیت تهدیدات نرم اقتصادی دارند.امروزه نظام های تأمین اجتماعی در قالب الگوها و رژیم های مختلف وظیفه تأمین نیازمندی های اولیه و اساسی اقشار محروم و ضعیف و تأمین پایداری بعد اقتصادی زندگی قشر متوسط جامعه را بر عهده دارند. وظیفه و نقش دولت ها در تأمین حداقل نیازهای اساسی برای آحاد مردم، زمینه ساز رهیافت جدیدی در تعاملها و تقابل های بین المللی تحت عنوان تهدید نرم» شده است. یکی از ابعاد و رویکردهای تهدید نرم، تهدید نرم اقتصادی است که از طريق القاء عدم توانایی دولت و حاکمیت جامعه هدف در تأمین نیازمندیهای ضروری و اساسی مردم، هدف نهایی کاهش مقبولیت و مشروعیت حاکمیت آن جامعه در نزد مردم و ایجاد نارضایتی مدنی و به خطر انداختن امنیت ملی جامعه هدف را دنبال می کند. از آنجا که نظام های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی متعارف، از الگوهای مختلف تأمين اجتماعی متناسب با شرایط و بوم جامعه خود، برای مواجه ه و مقابله با پدیده های فوق استفاده می کنند، لذا مسئله اصلی این پژوهش استخراج الگوی عملی تأمین اجتماعی مبتنی بر آموزه های اسلامی است. یافته ها و نتایج تحقیق حاکی از آن است که الگوی اسلامی تأمین اجتماعی با توجه به ویژگی هایی که دارد، می تواند در ارتقاء کارآمدی نظام در حل مشکلات معیشتی و اقتصادی جامعه (مصون سازی عمومی)، تحقق اهداف گام دوم انقلاب، خنثی سازی و یا حداقل تخفيف اثر تهدیدهای نرم اقتصادی به دو شیوه مستقیم (در صورتی که به عنوان نظام تأمین اجتماعی اصلی باشد) و غیر مستقیم (یعنی به صورت نظام تأمین اجتماعی موازی وهم زمان با نظام متعارف) مؤثر باشد.

بیانیه گام دوم، الگوی تأمین اجتماعی اسلامی، تهدید نرم اقتصادی