تأثیر چالش های قومی و مذهبی عراق بر عمق بخشی جمهوری اسلامی ایران (فرصت ها و چالش ها)

پس از فروپاشی رژیم بعثی صدام برخی کشورها تلاش کردند مانع توسعه روابط بین ایران و عراق گردند. با این اعتقاد که پیوندهای دوستانه بین دو کشور مسلمان به ایجاد هلال شیعی در منطقه منجر خواهد شد. متأسفانه این فرضیات، تحت نفوذ بعضی کشورهای عرب همسایه که در واقع بستر اصلی خیزش تروریسم عربی در منطقه و جهان هستند، شکل گرفته است. ضمن آن که فرصت های قابل توجهی برای عمق بخشی مطلوب جمهوری اسلامی ایران در کشور عراق وجود دارد، چالش های عمده ای نیز در مسیر آن قرار دارد. هدف این مقاله، بررسی این فرصت ها و چالش ها است. کشور عراق طی سال های گذشته با دو تهدید مذهبی و قومیتی بزرگ از سوی داعش و رفراندوم کردها روبرو بوده و هر دو را پشت سر گذاشته است و حال این سؤال مطرح می گردد که وجود شکافهای قومی- مذهبی عراق چه تأثیری بر عمق بخشی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ فرصت ها و تهدیدات امنیتی ایران در حوزه ژئوپلیتیک قومی- مذهبی عراق چیست؟ با توجه به یافته های تحقیق، ترکیب جمعیتی ناهمگن عراق - وجود گروه های جمعیتی مختلف و در عین حال بحران زا به عنوان عامل متغير ژئوپلیتیکی، بیشترین تأثیر را در ابعاد سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادی بر جمهوری اسلامی ایران دارد. لذا ایران باید با درک واقعی از روندها و تحولات بین المللی و هم چنین رصد تحولات سیاسی، امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی عراق و روابط آن با آمریکا و کشورهای همسایه، مبادرت به ارتباط با شیعیان و اقلیت کرد و اهل سنت همسو با جمهوری اسلامی ایران در عراق نماید که این سیاست میتواند بر روند همگرایی و همکاری های اقتصادی، سیاسی و نظامی بین دو کشور تأثیر مثبت داشته باشد. در صورت درک واقعیات ژئوپلیتیک توسط طرفین، می توان ضمن خنثی کردن توطئه دشمنان به روند هم گرائی و همکاری دوجانبه و تأمین منافع و امنیت ملی هر دو کشور و گسترش عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران کمک نماید. در نهایت برای کاهش تبعات ناشی از مسائل قومی - مذهبی عراق بر منافع و امنیت ملی پیشنهادهایی ارائه گردیده است.

Keywords:

عمق بخشی , امنیت ملی , عراق , قومی , مذهبی