مسعود اسکندری تربقان - عضو هیات علمی بخش تحقیقات زراعی-باغی، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد، ایران

استان خراسان رضوی بالاترین سطح زیر کشت پنبه در کشور را داراست. به خاطر آب وخاک شور، هنوز پنبه های بومی ایران (Gossypium herbaseum) کشت می شوند. پنبه هایبومی معایبی مانند دیررسی و عملکرد پایین دارند، ولی به آفات و امراضی مانند ورتیسیلیومو فوزاریوم، مقاوم ترند. به منظور بهبود زودرسی و عملکرد وش، سه لاین امیدبخش بومیانتخابی از دورگ های بین گونه ای دیپلوئید حاصل از تلاقی گونه های هرباسئوم و آربارئومهمراه دو شاهد، در مجموع پنج تیمار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکراردر شهرهای کاشمر، نیشابور، سبزوار و فیض آباد به مدت دو سال کشت گردید. هدایتالکتریکی آب آبیاری در ایستگاه تحقیقات فیض آباد ۱۴ دسی زیمنس بر متر بود. آبیاری باآب بسیار شور موجب کاهش تمامی اجزای عملکرد و ارتفاع بوته در شهرستان فیض آباد،در مقایسه با بقیه شهرستان ها شد. اثر ژنوتیپ بر عملکرد وش، درصد زودرسی، قطر طوقه،ارتفاع بوته، تعداد غوزه باز و تعداد غوزه بسته با احتمال یک درصد و بر وزن غوزه در سطحپنج درصد معنی دار بود. دورگ های شماره یک (۱۱-۹۲-KD) با ۱/ ۵۶ %، شماره دو (- ۹۲ - ۱۷KD) با ۳/ ۵۵ % و شماره سه (KDـ ۹۲-۱۹) با ۲/ ۵۵ درصد، بیشترین درصد زودرسی را نسبتبه شاهدهای آزمایش داشتند. دورگ شماره سه با ۰۶ / ۲ گرم بیشترین وزن غوزه را داشته واز بقیه دورگ ها برتر بود.

پنبه دیپلوئید، زودرسی، عملکرد وش، غوزه