رویکردی جدید در ادبیات تطبیقی: ادبیات مقایسه ای شبکه ای (در حوزۀ ادبیات پایداری)

نقد تطبیقی ادبیات، رویکردی میان رشته ای است که می تواند در حوزۀ ادبیات پایداری وارد شود. با توجه به نظریه‌های گوناگون در نقد ادبی معاصر مانند نشانه‌شناسی و انواع آن، گفتگو مندی، روایت، گفتمان قدرت، پسا استعماری (بادرنگ بر نظریۀ اسپیواک) و مطالعات فرهنگی و سواد فرا ملیتی، مطالعات تطبیقی از روند معمول خود که بررسی آثار دو شاعر یا نویسنده که یکی بر دیگری تاثیر گذاشته باشد (مانند تاثیر گوته بر حافظ) فراتر رفته است و به گونه ای که می توان آن را ادبیات مقایسه ای یا ادبیات مقایسه ای شبکه ای نامید، جلوه گر شده است. نویسنده در این مقاله بر آن است تا این تحول بزرگ را در نقد تطبیقی تبیین کند، به ویژه چگونگی تعامل ادبیات پایداری ایران و جهان مورد بررسی قرار گیرد. در نتیجۀ به دست آمده، دو روش مطرح شده است: ۱-ادبیات مقایسه ای به عنوان دیدگاهی برخاسته از گفتگومندی و چند آوایی (تاثیر و تایری در بین نیست). ۲-ادبیات مقایسه ای به عنوان دیدگاهی همسان ترامتنیت و زیر مجموعه های آن مانند بینامتنیت و زیر مجموعه های آن مانند بینامتنیت و نقد شبکه ای معنایی. ۳-ادبیات مقایسه ای با توجه به سواد فرا ملیتی. اهمیت این گونه خوانش و بررسی های مقایسه ای و شبکه ای در آثار ادبی در حوزۀ ادبیات پایداری، آنگاه نمودار می شود که تاثیر آن در فرهنگ جوامع بشری و نه فقط در یک سرزمین، پدیدار شود و گره های متعدد برای فهم متون ادبی باز خواهد شد.

Keywords:

ادبیات تطبیقی , ادبیات مقایسه ای شبکه ای , ادبیات پایداری , کارکرد و اهمیت