عباس گنجعلی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
فرشته صفاری - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری

قوۀ خیال به عنوان یکی از مهم‌ترین و بنیادی‌ترین ارکان یک اثر هنری، آفرینندۀ انواع صور بلاغی چون تشبیه، استعاره، مجاز، تشخیص، کنایه و ... است و می‌کوشد تا با ایجاد ناامیدی نوعی ساختارشکنی در معنا واژگان، توجه مخاطبان بیشتری را با خود همراه سازد. وجود صور خیال منحصر به شعر کلاسیک نیست؛ بلکه اقبال شعر معاصر خلاقیت های شاعران امروز در آفرینش عناصر ابتکاری، شکوفایی و توسعۀ انواع صوربلاغی را در پی داشته است. سیاب و امین پور از شاعرانی هستند که شاهد نوآوری‌های آنان در این عرصه هستیم و حتی در اشعاری با درون‌مایه‌های سیاسی و اجتماعی نیز می‌توان به جایگاه ارزشمند این عناصر در اشعار آن‌ها پی برد؛ به گونه ای که در دو اثر برگزیده از نقش بی‌بدیل این عوامل در پدیدآمدن سبکی بدیع در ادبیات مقاومت نمی‌توان اغماض کرد. هدف این پژوهش ادبی که به روش تطبیقی - و البته بر اساس مکتب آمریکایی و با رویکرد اصالت تشابه و همانندی - انجام گرفته، بررسی اهمیت صور خیال در دو نمونه ( «پنجره» و «فی یوم فلسطین» ) از اشعار شاعر ایرانی قیصر امین‌پور و شاعر عراقی بدر شاکر و السیاب است.

صور خیال، ادب مقاومت، بدر شاکر السیاب، قیصر امین‌پور، فی یوم فلسطین، پنجره