مجتبی رستمی - * دانش آموخته دکتری مدیریت بازرگانی . دانشگاه آزاد اسلامی همدان (نویسنده مسئول)
فرشید نمامیان - استادیارگروه مدیریت بازرگانی . واحد کرمانشاه . دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه .

ساختار اقتصادی کشورها تحت تأثیر سیاست خارجی است‌‌‌‌. ‌دیپلماسی به‌عنوان نقش اول توسعۀ اقتصادی به‌شمار می‏رود؛ بنابراین بهبود روابط ایران در سطح منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است که در پژوهش‏های پیشین توجه چندانی به آن صورت نگرفته است‌‌‌‌. ‌این مطالعه با هدف «بررسی و شناسایی مضامین و چالش‌های نقش راهبردی دیپلماسی اقتصادی در توسعۀ تجارت خارجی ایران» صورت گرفته است‌‌‌. ‌در این پژوهش‌‌‌‌، ‌‌با روش کیفی تحلیل تم و نمونه‌گیری به صورت غیراحتمالی هدفمند با تکنیک گلوله‌برفی انتخاب گردید‌‌‌. ‌گردآوری داده‌ها از طریق مصاحبۀ نیمه ساختاریافته با کارشناسان و خبرگان و فعالان در حوزۀ تجارت خارجی انجام شد و با روش تحلیل تم‌‌‌‌، ‌‌مضامین و چالش‏های اصلی دیپلماسی اقتصادی استخراج و دسته‌بندی شد‌‌‌‌. ‌در پژوهش حاضر پس از بررسی و استخراج نهایی ماتریس‌‌‌‌، ‌‌سه مضمون به‌عنوان چالش‏های پیش‌رو مشخص گردید که مضامین نهایی عبارتنداز: ضعف نظام ساختاری سیاست خارجی در بستر جذب و انتقال «ظرفیت‌ها» و«فرصت‌های اقتصادی»‌‌‌‌، ‌‌عدم تعادل کارکردهای نهادهای اقتصادی در پیشبرد توسعۀ تجارت خارجی در بازارهای بین‏المللی‌‌‌‌، ‌‌تخریب زنجیرۀ ارزش در استفاده از ظرفیت‌های داخلی و افزایش فعالیت‌های غیرمولد‌‌‌.

دیپلماسی اقتصادی‌‌‌‌, ‌‌تجارت خارجی‌‌‌‌, ‌‌توسعه‌‌‌‌, ‌‌تحلیل تم‌‌‌‌, ‌‌دیپلماسی