حسن احمدیان - استادیار گروه مطالعات غرب آسیا و شمال آفریقا، دانشگاه تهران

هدف از این مقاله بررسی مبانی و ابعاد نوین سیاست خارجی مصر در دورۀ «عبدالفتاح السیسی» است. مصر در دورۀ پس از «مبارک» تحولاتی گسترده در سطوح داخلی و سیاست خارجی تجربه کرد. با سرنگونی «محمد مُرسی» و روی کار آمدن نخستین رئیس جمهور منتخب در تاریخ مصر، این کشور وارد مرحلۀ نوینی در سطوح داخلی و خارجی شد. از آنجا که سیاست خارجی تداوم سیاست داخلی مصر بوده، توجه سیسی به سیاست و روابط خارجی و به‌ویژه پیشبرد برخی تغییرات در آن اهمیت داشته است. با توجه به مسئله مقاله، یعنی «تغییرات و آورده‌‌های سیسی در سیاست خارجی مصر»، پرسش مقاله بر «چرایی و سطح وقوع تغییر در سیاست خارجی مصر در دورۀ سیسی» متمرکز بوده است. بنا بر فرضیۀ اولیۀ مقاله، تغییر سیاست خارجی حاصل تحوّل جهان‌بینی نخبگان حاکم بر مصر- در گذار از مرسی به سیسی - و منافع صنفی متناظر با آن است؛ تغییری که نه در سطح پارادایم حاکم بر سیاست خارجی، بلکه درون پارادایم یادشده رخ داده است. در این مقاله برای تبیین علل تغییرات در سیاست خارجی مصر در دورۀ سیسی و نیز سطح آن از روش «تحلیل علّی پس‌‌رویدادی» استفاده شده است. افزون بر این روش، در بحث و توضیح روایت‌‌های جدید سیاست خارجی مصر در دورۀ سیسی، از تحلیل گفتمان استفاده شده و محدوده زمانی پژوهش دورۀ پس از کودتای 2013 مصر بوده است.

مصر, سیاست خارجی مصر, محمد مرسی, عبدالفتاح السیسی, تغییر سیاست خارجی