روانشناسی تطبیقی رنگها در «سقط الزند» معری و دیوان رودکی برپایه نظریه ماکس لوشر

ابوالعلا معری، شاعر نابینای عرب­ و رودکی، شاعر نابینای فارسی­زبان، در تصاویر شعری خود استفاده قابل ملاحظهای از رنگ دارند. از آنجا که شعر آیینه تمامنمای روحیات روانی شاعر است؛ تحقیق در رنگهای بهکار رفته در آن نیز میتواند از اهمیت بالایی برخوردار باشد و به عنوان ابزاری مهم در شناسایی هنجارها، واکنشها و رفتارهای شاعر قلمداد گردد. جستار پیشرو با هدف روانشناسی شخصیت معری و رودکی بر اساس آزمایش رنگ ماکس لوشر، و با فرض اینکه خصوصیات رفتاری این دو شاعر نابینا قرابتهایی بسیار زیادی با هم دارند، در تلاش است تا با روش توصیفی-تحلیلی رنگهای «سقط الزند» معری و دیوان رودکی را بررسی و تحلیل کند. بررسیها نشان میدهد که از میان چهار گروه رنگ نظریه لوشر، گروه اول و دوم رنگ­های اشعار هر دو شاعر دقیقا مانند هم است. بر این اساس، معری و رودکی هر دو افرادی هستند که از تحریکات شدید که منجر به جدایی آن­ها از جامعه میگردد، رنج میبرند و امیدوارند که بتوانند بر بسیاری از محدودیتهای خود فایق آیند. با این تفاوت که ابوالعلا علیرغم تمایلات درونی به ایجاد روابط صمیمی، روابط عاطفی خود را شدیدا کنترل میکند و فقط افرادی را به حیطه شخصی خود نزدیک میکند که نگرشی مشابه او دارند و همانند او میاندیشند؛ ولی رودکی تمایل به ایجاد روابط اجتماعی و مهرورزانه خویش را به­راحتی آشکار می­نماید و از این­که به نیاز او برای عشق­ورزی و درک محبت متقابل، پاسخی­داده نمی­شود، احساس ناشکیبایی می­کند.

Keywords:

روانشناسی رنگ , ماکس لوشر , سقط الزند , ابوالعلا معری , رودکی