سیدحسن حسینی - استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه بیرجند

موضوع معاد و جهان آخرت، از ابتداي جهان خلقت تابهحال براي مردم در هر عصري از اعصار و یا هر مرحله اي از توحش ویا تمدن که سیر می کرده اند به صورت هاي گوناگونی و با اعتقادات مختلف مطرح بوده است. در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه اي زوایاي مختلف معاد از منظر علامه طباطبایی تحلیل و بررسی شده است. علامه طباطبایی در آثار گسترده خود، این مسئله را از زوایاي مختلف مورد بحث و بررسی قرار داده است. ازجمله آنکه مرگ راصرفاً یک نوع انتقال دانسته نه انعدام؛ عالم قبر را همان عالم برزخ می داند؛ نفخ صور را، ابتدا صیحه اي می داند که دنیا خاتمهپیدا می کند و پسازآن، نفخی که تمامی اهل برزخ از بین می روند و بعدازآن، نفخی که قیامت برپا می شود. وي براي اثباتمعاد به ادله اي استدلال کرده است ازجمله برهان رحمت، عدالت و حکمت. وي شفاعت را از اموري دانسته که انسان را برايرسیدن به مقصد کمک میکند و در مورد جلب منفعت یا دفع ضرر است؛ نیز حبط اعمال را بطلان عمل و سقوط از تأثیر آندر دنیا و آخرت می داند.

علامه طباطبایی، مرگ، معاد، نفخ صور، احباط و تکفیر، شفاعت