واکاوی فلسفی، کلامی علامه طباطبایی در باب دعا و تأثیر آن

علامه طباطبایی ماهیت «دعا» و نحوه ی «تأثیر» آن در نظام خلقت را از منظر فلسفی و کلامی مورد تتبع قرار داده است. بهنظر ایشان، دعا یک ابزار مؤثر در جهان است که مقوم معنایی آن جلبتوجه دعوت شونده به سمت دعاکننده است و سؤال ودرخواست داعی میتواند یکی از غایات دعا باشد، نه خود دعا. فرآیند استجابت، به عنوان تعبیری از تأثیر دعا به صورت نظام-مند، بدون تعارض با دیگر اسباب خلقت در مراتب طولی عالم خلقت، مورد تبیین است. از سوی دیگر نظام علیت به عنوانقانون لایتغیر خلقت و معجزه، به عنوان پدیدهای که با اسباب غیرعادی محقق می شود، هیچ ناسازگاری با تأثیر دعا ندارد ودعا خود یک علت است که معالیلی ازجمله تأثیراتش در نظام خلقت دارد.

Keywords:

دعا , استجابت , علیت , معجزه , علامه طباطبایی