قهرمان عبدلی - استاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
حمیدرضا نجاتی - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
علی اکبر نوروزی خوشمردان - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

اقدامات جاری در زمینه افزایش بهره وری انرژی ، تثبیت و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به ویژه دی اکسید کربن در راستای دستیابی به توسعه پایدار در سطح قابل قبولی نبوده و نیازمند اقدامات بیشتری است. از اینرو شناخت عوامل موثر بر بهره وری کربن به عنوان نماینده انرژی جهت ارزیابی سیاست ها و راهبردها ضروری است. اثر کارایی و اثر ساختاری را میتوان به عنوان مهم ترین عوامل مؤثر در این زمینه در نظر گرفت. در این مطالعه با توجه به تفاوت میزان اثر گذاری کارایی و ساختاری در هریک از بخش ها، اقتصاد ایران به شش بخش «خانگی، تجاری و عمومی» ، «صنعت»، «حمل و نقل» ، «کشاورزی»، «پالایشگاهی» و «نیروگاهی» تقسیم شده است و اثرات مذکور طی سال های 1380-1394 در سه دوره پنج ساله مورد بررسی قرار گرفته اند.یافته های تحقیق نشان می دهد که پس از بخش پالایشگاه دو بخش صنعت و کشاورزی حساسیت و کشش بیشتری برای تغییرات در بهروری کل نسبت به سایر بخش ها دارند. این در حالی است که سه بخش «حمل و نقل» ، «نیروگاه» «خنگی، عمومی و تجاری» کشش کمتری نسبت به تغییرات نشان می دهند و در این میان نیز بخش «حمل و نقل» نسبت به دو بخش نیروگاهی و خانگی از کشش بیشتری برخوردار است. لذا برای مثبت شدن اثر ساختاری میتوان سهم ساختاری بخش هایی همچون پالایشگاه و صنعت و کشاورزی را افزایش داد یا به عبارتی انرژی بیشتری را به این سمت هدایت کرد.

بهره وری کربن ، بخش های کلان اقتصادی، تجزیه شاخص، اثر کارایی، اثر ساختاری.