مجموعه گزارشهای تخصصی سیلابهای فروردین ۱۳۹۸ (گزارش پنجم) بررسی آسیبهای ساختمانها- گزارش کارگروه ساختمان (سازه و مصالح)

 در روزهای پایانی سال گذشته و ابتدای سال ۱۳۹۸ کشور با چالش سیل و آب گرفتگی در چندین استان و در وسعتی قابل توجه مواجه گردید. بارندگی شدید در شرق گلستان که از اواخر اسفند آغاز شده بود، منجر به سرریز شدن سد گلستان و بالا آمدن سطح آب رودخانه و طغیان رودخانه به حریم شهری شد. در این منطقه طی دو روز ۳۰۰ میلی متر بارش رخ داده که برابر متوسط بارش یک ساله استان گلستان است.

دیگر مناطق این استان نیز با بارشی بین ۵۰ تا ۷۰ درصد کل بارش سالانه در بازه زمانی کمتر از پنج روز داشته اند. این حجم از بارش در این منطقه در تمام دوران ثبت داده های هواشناختی، دست کم در هفتاد سال گذشته، بی سابقه بوده است.

در فروردین ماه نیز سامانه بارشی در موج اول در تاریخ های ۵ تا ۹ فروردین و دوم از ۱۱ تا ۱۳ فروردین موجب ایجاد سیلاب و خسارت در شهرستان های استان لرستان شد. در این استان شهر پلدختر بیشترین بارش را با ۱۰۸ میلی متر در تاریخ ۵ فروردین داشت.

در موج دوم بارش ها نیز، خساراتی همچون رانش زمین و به زیر آب رفتن بخش هایی از دورود، خرم آباد، معمولان و پلدختر گزارش شد. شهرهای پلدختر و معمولان و روستاهای اطراف آنها در وضعیت بحرانی قرار داشتند. در برخی نقاط ارتفاع آب به حدی بالا بوده که موجب تخریب دیوارهای منازل و مغازه ها شده است.

حجم سیلاب های ششم و دوازدهم فروردین ماه ۱۳۹۸ معادل ۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب بود و دیی سیلاب رودخانه کشکان در پل دختر به بیش از پنج هزار متر مکعب در ثانیه رسید.

در استان لرستان با ادامه بارش های سیل آسا که به ۱۰۰ میلی متر ظرف دو روز ۱۱ و ۱۲ فروردین ۱۳۹۸ رسید، شهرها و روستاهای در مسیر رودخانه ها به طور بی سابقه ای گرفتار سیل شدند.

بارش شدید باران در ابتدای سال جدید طی تنها چند روز موجب طغیان رودخانه های دز، کارون و کرخه شد که همراه با رهاسازی آب از سد کرخه و دز باعث جاری شدن سیل در برخی از مناطق استان خوزستان گردید. بنابر گزارش دفتر برنامه ریزی منابع آب سازمان آب و برق طی ۷۲ ساعت پیش از سه میلیارد مترمکعب آب وارد سدهای خوزستان شد که با ورود سیلاب های اخیر ظرفیت مخازن سدهای استان تقریبا کامل گردید.

بارش های کم سابقه سال آبی جاری باعث شد که نزدیک به ۲۶ میلیارد متر مکعب آب وارد سدهای استان خوزستان شود که این رقم حدود ۳۰ درصد آب های سطحی کشور است.

در فروردین ۹۸ تمامی سیلاب بالادست به ویژه سیلاب های لرستان و ایلام به سمت خوزستان آمد و این سیلاب ها به سدهای کرخه و دز و گتوند رسیدند. | بنابر گزارش مدیریت بحران استانداری خوزستان از زمان وقوع سیلاب در این استان ۲۳۶ روستای حاشیه رودخانه های دز، کرخه و کارون به صورت کلی و جزیی تخلیه شدند.

از ۲۳۶ روستای تخلیه شده ۹۵ روستا دچار آبگرفتگی شدند. حدود ۴۶ هزار نفر از اهالی مناطق سیل زده در ۵۶ اردوگاه اسکان اضطراری یافتند.

در نتیجه این سیل پردامنه آسیب های فراوانی به زیرساخت های راه و ابنیه و نیز ساختمان ها اعم از مسکونی، اداری و تجاری وارد آمد. برای ارزیابی میزان و محدوده خسارات، گروه های کارشناسی از سوی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با تخصص های گوناگون به مناطق سیل زده عزیمت نمودند و با بازدید میدانی و تحلیل داده های مختلف اعم از رکوردهای هواشناسی و گزارشات سایر نیروهای درگیر در موضوع اعم از هلال احمر و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به بررسی دقیق شرایط موجود پرداختند.

در گزارش حاضر آسیب های وارده به بخش ساختمان های مسکونی در حوزه روستایی و شهری و از جنبه سازه و مصالح ساختمانی مورد بررسی قرار گرفته است.

گزارش برای استان های گلستان، مازندران، لرستان و خوزستان به تفکیک و با توجه به نقاط شهری و روستایی که بیشترین آسیب و تاثیر از سیل متوجه آنها شده است تهیه شده و در این راستا به زمینه ها و علل درمحدوده ای که در این سطح از گزارش می توان بدان پرداخت اشاره شده است.