لیلا نوریان محمدیه - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

باتوجه به رشد جهانی شتابزده در جمعیت شهرنشینی و تمرکز امکانات و زیرساختها در شهرها، درصورت وقوع زلزله، آسیب پذیری شهر بسیار گسترده بوده و جان و مال افراد زیادی را تهدید خواهد کرد. کشور ما جزء نقاط حادثه خیز بوده و پیوسته توسط خطرات و بلایای مختلف، در معرض تهدید قرار دارد. پارامترهایی در تشدید آسیب دیدگی های ناشی از وقوع حوادث طبیعی موثر می باشند که یکی از این عوامل فرسودگی بافت های سکونت می باشند. بسیاری از شهرهای کشور، بافت فرسوده دارند و در زمان وقوع حوادث از آسیب پذیرترین نقاط شهری به شمار می آیند. بافت های فرسوده شهری و سکونتگاه های حاشیه ای و غیر استاندارد در کشورهای در حال توسعه، بنا به دلایلی از قبیل عدم رعایت معیارهای فنی و مهندسی در ساخت بنا، شبکه ارتباطی ناکارآمد، عدم وجود تاسیسات و تجهیزات شهری، بیش تر از سایر بافت های شهری در معرض خطر زلزله قرار دارند. از این رو ضرورت توجه خاص به این حوزه در بافت های فرسوده از اهمیت بالایی برخوردار است بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ضرورت بکارگیری پدافند غیرعامل در برنامه ریزی شهری با تأکید بر بافت فرسوده با روش توصیفی - تحلیلی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد به منظور بهبود وضعیت موجود کاربری های مسکونی محلات بافت فرسوده با رویکرد کاهش آسیب های ناشی از زلزله و دیگر بحرانها و عوامل طبیعی، اجرای طرح های نوسازی، بهسازی و توانمندسازی در بافت های فرسوده، نظارت ارگان های فعال در امر ساخت و سازهای شهری و ارتقاء آگاهی ساکنین در به کارگیری مصالح بادوام، مهمترین راهکارها بوده، که از اولویت های اجرایی برتر می باشند.

مدیریت بحران، توانمند سازی، بلای طبیعی، پدافند غیرعامل