رضا یارویسی - دکترای مدیریت آموزشی و استادیار دانشگاه فرهنگیان کرمانشاه

این پژوهش با هدف »شناسایی عوامل مؤثر بر هوش سازمانی به منظور ارائه ی یک مدل مناسب برای دانشگاه « انجام گرفت. پژوهش از نظر هدف کاربردی است و از نظر روش اجرا، از نوع مطالعات آمیخته اکتشافی- متوالی هدایت شده با دورویکرد طبقه بندی (شناسایی عوامل مؤثربر هوش سازمانی) و آزمون سازی (استفاده از یافته های گام اول برای ساخت آزمون -ابزار سازی-) است. جامعه ی آماری این مطالعه در بخش کیفی استادان دانشگاهی در حوزه ی علوم تربیتی، و در بخش کمی شامل اعضای هیأت علمی، مدرسین حق التدریس دارای مدرک دکترای علوم تربیتی و دانشجویان دوره ی دکتری در رشته ی مدیریت آموزشی در دانشگاه ها در بود. در بخش کیفی به منظور انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری هدفمند 11) نفر) و در بخش کمی از روش نمونه های در دسترس 90) نفر) استفاده گردید. در بخش کیفی برای جمع آوری داده ها با توجه به روش هیبرید، از منابع اطلاعاتی موجود و همچنین مصاحبه نمیه ساختار یافته استفاده شد. از نتایج مرحله ی کیفی برای تدوین پرسشنامه عوامل مؤثر بر هوش سازمانی استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه ی مورد نظر بر اساس دیدگاه متخصصان و روایی سازه آن با استفاده از روش تحلیل عاملی بررسی گردید، و پایایی آن نیز به شیوه ی همسانی درونی، تعیین گردید. تحلیل داده های پژوهش در بخش کیفی با استفاده از نظریه زمینه ای انجام گرفت و در بخش کمی نیز از آزمون های تی تک نمونه ای، تحلیل عاملی، KMO و بارتلت، نرم افزار »سوپر دسیژن« و روش فرآیند تحلیل شبکه ای، نرم افزار »پی ال اس« برازش مدل اندازه گیری، برازش ساختاری و برازش کلی مدل بهره گرفته شد. یافته های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی این مطالعه در بخش کیفی 9 عامل: »مدیریت و پردازش و تسهیم اطلاعات«، »توجه به ارتباط سازمانی«، »تبدیل سازمان به سازمان یادگیرنده «، »به کارگیری سیستم های مؤثر تشویق و تنبیه«، »ویژگی های فردی کارکنان و اساتید سازمان«، »به کارگیری مدیران و رهبران توانمند«، »تمرکز بر برنامه ریزی صحیح«، »توجه به کاربرد تکنولوژی های نوین«، و »حمایت سازمانی« را به عنوان عوامل مؤثر بر هوش سازمانی تعیین نمود. در بخش کمی و در تجزیه و تحلیل داده ها کمی به منظور ارائه ی یک مدل عملی، این عوامل به چهار گروه کلی »عوامل سازمانی«، عوامل انسانی« و »عوامل مرتبط با مدیریت دانش و ایجاد سازمان یادگیرنده« تقسیم گردید که عوامل سازمانی از جمله ی عوامل مؤثر بر 3 عامل دیگر و »عوامل انسانی« از جمله ی عوامل مؤثر بر »مدیریت دانش و ایجاد سازمان یادگیرنده « و »هوش سازمانی« است و در نهایت »عوامل مرتبط با مدیریت دانش و ایجاد سازمان یادگیرنده« نیز از جمله ی عوامل مؤثر بر هوش سازمانی است.

هوش سازمانی، عوامل مؤثر بر هوش سازمانی، سازمان یادگیرنده، مدیریت دانش، ارتباط سازمانی