امیر لطفی حقیقت - کاندیدای دکتری مشاوره و مدرس دانشگاه
محمدرضا شرفی - دکتری فلسفه تعلیم و تربیت و دانشیار دانشگاه تهران

این پژوهش با هدف ارائه یک الگوی مشاوره و خانواده درمانی، بر اساس آموزه های دعای مکارم الاخلاق امام سجاد علیه السلام انجام گرفته است. به این منظور ابتدا مقدمه ای بر رویکردهای خانواده درمانی و مفاهیم مربوط به سلامت ارتباطی ارائه می شود و سپس به چارچوب بندی مفاهیم مورد نظر در خانواده درمانی بر اساس آموزه های دعای مکارم الاخلاق اقدام می شود. این مطالعه به دنبال این پرسش است که آیا می توان مدلی درمانی و عملیاتی در حوزه زوج درمانی و خانواده درمانی از دعای مکارم الاخلاق استخراج کرد؟ آیا محتویات اخلاقی و رفتاری دعای مکارم الاخلاق قابلیت ایجاد یک کاربست علمی و عملیاتی در حوزه خانواده درمانی را دارد؟ روش مورد استفاده در این مطالعه ، روش استقرایی – قیاسی است. سطح تحلیل در این پژوهش تهیه یک گزارش توصیفی از مفاهیم دعای مکارم الاخلاق درباره اخلاق، ارتباطات انسانی، رفتار و گسترش یک رویکرد درمانی درباره خانواده درمانی است. محورهای مستخرج از دعای مکارم الاخلاق شامل دو محور اصلی و چهار محور فرعی است. محورهای اصلی عبارتند از: »اخلاق فردی و اجتماعی« و »حسنات اخلاقی و رذائل اخلاقی.« محورهای فرعی نیز عبارتند از: محور اول: پاکسازی ذهن و نیت، محور دوم: تقویت رابطه درون فردی، محور سوم: اصلاح تعاملات میان فردی؛ و محور چهارم: انسجام بخشی کنش های اجتماعی. در واپسین بخش این مطالعه مشاوره و خانواده درمانی، مولفه های زندگی سالم و سعادتمند فردی و اجتماعی مبتنی بر دعای مکارم الاخلاق ارائه و در نهایت فنون مشاوره و خانواده درمانی ارائه شده است.

سلامت ارتباطی، خانواده درمانی، دعای مکارم الاخلاق.