منیره عظیمی - فارغالتحصیل کارشناسی ارشد مهندسی مواد دانشگاه شهید باهنر کرمان
غلامحسین اکبری - دانشیار بخش مهندسی مواد و متالورژی دانشگاه شهید باهنر کرمان

با گسترش صنایع الکتریکی و حرارتی، نیاز روزافزون به مواد پیشرفته با رسانایی و استحکام بالا ایجاد شده است. افزایش حلالیت عنصرآلیاژی در نانوساختارها و پایداری حرارتی آنها، توجه ویژهای در تولید آلیاژهای نانوساختار مس ایجاد کردهاست. بدین منظور در تحقیق حاضر، آلیاژ مس- زیرکونیوم در دو ترکیب متفاوت و به روش آلیاژسازی مکانیکی تولید شده است. آسیاکاری مخلوط پودرها در یک آسیاب گلوله سیارهای و در زمانهای مختلف انجام شد. پودرهای حاصل از آسیاکاری توسط دستگاه پراش اشعه ایکس، میکروسکوپ الکترونی روبشی و همچنین توسط میکروسکوپ نوری آنالیز شدند. اندازه متوسط کریستالهای مس با معادله ویلیامسون-هال و اندازه ذرات پودر آن در دو روش تماسی و با استفاده از نرمافزار Image Analyzer محاسبه شدند. روند تغییر اندازه ذرات در هر دو روش مشابه بود و تحت شرایط یکسان، مخلوط غنیتر از زیرکونیوم، ذرات ریزتری داشت و مکانیزم تغییر اندازه ذرات مس تحت تاثیر زیرکونیوم براساس تصاویر میکروسکوپی تشریح گردید. نانوکریستالهای مس از 12 ساعت آسیاکاری به بعد حاصل شدند که در ترکیب غنیتر بخاطر کارسختی بالای ذرات مس، نرخ کاهش اندازه کریستالها تسریع شد.

آسیاکاری، اندازه ذرات، مس، نانوساختار