فاطمه کنعانی
علیرضا حسن زاده
شعبان الهی
سیدحبیب اله طباطبائیان

آینده‌نگری یکی از ابزارهای مناسب برای حرکت بر روی موج‌های عدم قطعیت است و انتخاب روش مناسب از مهم‌ترین نکاتی است که برای موفقیت آینده‌نگری لازم است. یکی از راه‌های دسترسی به نتایج بهتر در آینده‌نگری، در اختیار داشتن تصویر روشن از روش‌های مختلف و آگاهی از به‌کارگیری آنها در پروژه‌های پیشین است. از دهه ۱۹۹۰ تاکنون روش‌های متعددی برای انجام پروژه‌های آینده‌نگری ارائه و در سطوح مختلف به کار گرفته ‌شده‌اند. با این‌وجود، بسیاری از آنها با شکست مواجه شده یا دچار مشکلات و نقایص بسیاری هستند و به دلیل پویایی‌های آینده‌نگری، مجموعه مشخصی از فرایند استفاده از آنها در دسترس نیست. هدف اصلی این پژوهش، ایجاد تصویری روشن از کاربرد روش‌های آینده‌نگری در پروژه‌های کاربردی است. بدین منظور، مرور نظام‌مند بر روی مقالات منتشرشده در سه پایگاه داده: ساینس دایرکت، اسکوپوس و امرالد انجام ‌شده است و پس از غربال در مراحل مختلف، ۴۵ مقاله مورد مطالعه عمیق قرار گرفته و تحلیل شدند. نتایج حاصل از تحلیل مرور سیستماتیک، نشان‌دهنده تنوع به‌کارگیری روش‌های آینده‌نگری تا سال ۲۰۱۷، سلایق کشورها در به‌کارگیری روش‌های آینده‌نگری، زمینه‌ها و دامنه کاربرد روش‌هاست. همچنین عوامل مؤثر بر انتخاب روش‌ها استخراج شد و بر اساس نظرات خبرگان بومی‌سازی و درجه اهمیت آنها نیز مشخص ‌شده است. در این تحقیق سعی شده با مروری بر پژوهش‌های کاربردی، شکاف دانش موجود در حوزه‌های مربوط به آینده‌نگری شناسایی و به آینده‌پژوهان برای پروژه‌های آتی پیشنهاد شود.

آینده, آینده‌نگری, روش‌های آینده‌نگری, مرور سیستماتیک, آینده‌پژوهی