علیرضا کرمی گزافی - استادیار گروه شیمی، دانشکده علوم پایه دانشگاه تربیت شهید رجایی تهران
فرشته سادات سیاحی - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش شیمی، گروه شیمی دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

امروزه تصور علم پزشکی بدون انواع عکس برداری های تشخیصی با پرتوایکس غیر ممکن به نظر می رسد اما این اتفاق ودیدن اسکلت بدن انسان زنده در حدود 125 سال پیش یک شگفتی بزرگ بود و به راستی کشف پرتوایکس اغاز یک تغییر انقلابی دردرک ما از جهان بود بنابراین این پژوهش با هدف طراحی محتوا درباره تاریخچه ی کشف پرتو ایکس و توسعه روش های طیف سنجی انجام شد. روش پژوهش مطالعه کتابخانه ای و ابزار آن فیش های کاغذی بوده است. ابتدا هدف کلی آموزش به چندین هدف کوچک تر جزیی تقسیم شد و برای اهداف آموزش جزیی، اهداف رفتاری تدوین شد و برای این اهداف رفتاری محتوای مناسب از طریق ترجمه متون علمی و تحلیل آن ها جمع آوری شد و با مقایسه و تحلیل فیش برداری مختلف برای هر هدف رفتاری محتوای نهایی تدوین شد. در پایان پژوهش مشخص شد در قرن 19 دانشمندان بسیاری به مطالعه عبور الکتریسته از جامدات، مایعات ، گازها و خلاء علاقه مند شده بودند که در حاشیه این پژوهش ها پرتوکاتدی کشف شد. پس از آن آزماشات بسیاری برای بررسی ماهیت این پرتوها صورت گرفت. و هنگامی که برد این پرتوها در هوا بررسی می شد در سال 1895 به صورت تصادفی پرتو ایکس کشف شد. فیزیکدان ها از ماهیت پرتوایکس شگفا زده شدند و از ان برای بررسی ساختار کریستال ها و اتم ها و پزشکان از آن برای بررسی بدن انسان و تشخیص ودرمان بیماری ها استفاده کردند. در سال 1896 شدت این پرتوها اندازه گیری شد. در سال های 1905-1909 پرتوهای ایکس مشخصه اتم، کشف و مطالعه شدند. پس از آن طی آزمایشاتی ماهیت الکترومغناطیسی آن ها اثبات شد. در سال 1913 این پرتوها به عنوان روشی استاندارد در شناسایی بلورها مورد استفاده قرار گرفتند. در دهه 1920 طیف سنج های جدیدی برای اندازه گیری و تشخیص ساختار ماده بوجود امدند و در سال 1956 با طیف سنجی پرتو ایکس ساختار مارپیچی رشته های DNA در سلول ها کشف شدند.

محتوا، کشف پرتوایکس، لوله های کروکس، پرتو کاتدی، رونتگن، طیف سنجی پراش