بررسی تطبیقی وطن دوستی در شعر ادیب الممالک فراهانی و محمود درویش

علاقمندی به وطن و ترسیم ابعاد گوناگون آن از اصلی ترین دغدغه های هر شاعر متعهد محسوب می شود. امری که در قرن اخیر به دلیل بروز دگرگونی های بسیار در عرصه اجتماعی و سیاسی کشورهای جهان، بیشترین اهتمام شاعران را به خود معطوف داشته است. از آنجا که ایران و فلسطین در طول تاریخ خود، همواره با حوادث فراوانی دست به گریبان بوده اند؛ لذا ادبیات پایداری در این دو سرزمین به شکلی بسیار برجسته رواج یافته است. بیان شاعرانه حس وطن دوستی، مبارزه علیه استعمار و فداکاری در راه وطن از ویژگی های بارز این گونه ی ادبی بوده و در شعر پایداری این دو سرزمین، بازتابی گسترده داشته است. وطن به عنوان یکی از مؤلفه های هویت ساز هر ملتی مطرح است؛ بنابراین دفاع و حفظ از آن می تواند مهم باشد. در دیوان ادیب الممالک فراهانی، شاعر آزادی خواه ایرانی و محمود درویش شاعر ملی گرای فلسطینی، احساس عشق به وطن متجلی است. این مقاله سعی دارد با مطالعه شعر این دو شاعر به بررسی پدیده «وطن دوستی» بپردازد و با ذکر نمونه های شعری اثبات گرداند که شاعران از مفهوم وطن در شعر خویش بهره برده اند. بخشی از نتایج تحقیق نشان می دهد که این دو شاعر از مضامین مشترک برای سروده هایشان استفاده کرده اند و و وطن جایگاه ویژه ای در مضامین شعری آن ها دارد. این دو شاعر بزرگ در زبان فارسی و عربی، با اشعارشان به مبارزه با نیروهای استعمارگر و اعتراض به آنان پرداخته و جهت تحقق آزادی و استقلال سرزمین هایشان کوشیده اند. ادیب الممالک فراهانی و محمود درویش، شاعران دلسوخته ای هستند که هر دو در دوره ای پرآشوب می زیستند و اوضاع آشفته ایران و فلسطین، آن ها را به سوی ادبیات پایداری سوق داد.

Keywords:

وطن , شعر پایداری , محمود درویش , ادیب الممالک فراهانی