ارتباط غیرکلامی در منظومۀ شیرین و خسرو خانای قبادی

ارتباط غیرکلامی، به معنی بهره گیری از رفتارهای اندام و چهره و نیز کارکرد مصنوعات، پیرازبان و محیط، در جریان برقراری ارتباط با مخاطب است که در آثار ادبی نیز همواره مورد توجّه نویسندگان و سخن وران بوده است. خانای قبادی از نامورترین و برترین داستان سرایان ادبیات کلاسیک کوردی است. وی با خلق داستان های متعدّد، جذّاب و پرمایه، جایگاه قابل توجّه و والایی در ادب داستانی کوردی به دست آورده است. خانای قبادی برای پیش برد حوادث و اتّفاقات داساتان هایش، از عناصر مختلفی بهره برده که یکی از آن ها انواع ارتباط غیرکلامی است که در آن روزگار با این نام شناخته نمی شد، امّا مسلّماً با آگاهی، کاارکرد می یافت. در پژوهش حاضر، نمودهای گوناگون ارتباطات غیرکلامی در منظومۀ شیرین و خسرو با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی بررسی شده اند. یافته ها نشان می دهند، پربسامدترین رفتارهای غیرکلامی، به ترتیب رفتارهای اندام (رفتارهای حرکتی)، مصنوعات (اشیاء) و محیط (مکان) هستند و رفتارهای مذکور در کنار دیگر رفتارهای غیرکلامی یعنی رفتارهای چهره و پیرا زبان، نقش، مکمّلی در کنار گفت وگوهای شخصیت های داستانی، برای پیشبرد داساتان ایفا می کنند .رفتارهای غیرکلامی شخصیت های داستان، اغلب مفاهیمی چون عشق، آشفتگی، دلتنگی، احترام، بیتابی، حزن و اندوه، فداکاری، خشم، نااراحتی و حیا را القا کرده اند. در داستان، نقش، رفتارهای حرکتی (اندام) از دیگر عناصر ارتباط غیرکلامی برجسته تر است زیرا خانای قبادی خواسته، با پویایی بخشیدن داستان، باورپذیری رویدادهای آن ها را برای مخاطب بیشتر کند و همچنین از رویکرد نقّالی صِرف فاصله بگیرد. دیگر مشخصۀ داستان، بیان اندوه و غمِ ناشی از فراق و هجران است که اغلب با رفتارهای چهره و پیرازبان به تصویر درآمده اند. افزون براین، نقش مصنوعات در القای نوع زندگی اشرافی و رفاه شخصیت های منظومۀ شیرین و خسرو قابل توجّه است.

Keywords:

رفتارهای غیر کلامی , داستان منظوم کلاسیک کوردی , خانای قبادی , شیرین و خسرو