مهدی رضایی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون
محمد جواد وظیفه شناس - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون

رنگ ها یکی از مهم ترین عناصر برای توصیف جهان پیرامون و عنصری کلیدی در ساخت و پرداخت داستان و ادبیات است. کمتر می توان بدون رنگ یک وصف زیبا از طبیعت سراغ گرفت. رنگ ها علاوه بر اینکه ابزار ترسیم جهان اطراف در اذهان مخاطب است، به عنوان یک عنصر فرهنگی ریشه در گذشته تاریخ و تمدنی یک ملت نیز دارد. همین طور علاقه و گرایش به رنگ و کاربرد انواع خاصی از رنگ نشان دهنده روحیات شخصی هر کدام از انسان ها نیز هست که در اذهان جای گرفته است و با توجه به شرایط اجتماعی به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه به منصه کاربرد می رسد. رنگ ها مهم ترین نمود و نشان حس بینایی هستند و هر حس بینایی با رنگ گره خورده است. شعرا و نویسندگان قدیم و جدید نیز هر کدام بسته به ویژگی های شخصیتی فردی و جمعی خود در ترسیم صحنه ها و توصیف طبیعت از رنگ فراوان بهره برده اند. استفاده مناسب از این نوع توصیف، تأثیر بسزایی در باورپذیری رخدادهای داستان دارد. به کاربردن رنگ ها در توصیف عینی از مسائل شاخص داستان های عاشقانه ویس و رامین است از همین رودر این پژوهش سعی می شود که میزان کاربرد و چگونگی کارکرد رنگ ها در صحنه ها و شخصیترپردازی اثر یاد شده مورد بررسی قرار گیرد. در این نوشتار، مشخص خواهد شد که در داستان های عاشقانه ویس و رامین کدام رنگ ها، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و از نظر کاربرد رنگ ها چه شباهت ها و تفاوت هایی در این اثر وجود دارد و همچنین روشن خواهد شد که رنگ های به کار رفته در صحنه ها و مجالس عاشقانه ویس و رامین تا چه اندازه از فرهنگ و آداب و رسوم ایرانِ پیش از اسلام تأثیر پذیرفته اند و هرکدام از این عنصرها، چه تأثیری بر فضای داستان و درک مخاطب از آن داشته اند. نتایج نشان می دهد که بیشتر رنگ به کار رفته در صحنه ها و مجالس بزم و عاشقانه ویس و رامین، رنگ سفید است و کم ترین کاربرد مربوط به سبز است. علت بسامد رنگ سفید توصیف زیبایی شخصیت ها و رنگ سبز چون نماد رضایت از وضع موجود است کمی کاربرد آن نشان از عدم رضایت در بین شخصیت های این داستان است که در همه جا نارضایتی موج می زند.

رنگ، حواس، داستان عاشقانه، ویس و رامین