سروش کارگر خرمی - گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه ، ایران
رشید جامعی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
رضا درویش زاده - گروه اصلاح و بیوتکنولوژی نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ایران
سیاوش حسینی سرقین - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

تنش شوری یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکنندۀ رشد گیاهان شناخته می‌شود. اکسین و جیبرلین از مهم‌ترین هورمون‌های گیاهی‌اند که کوچک‌ترین تغییر در میزان آنها سبب پاسخ‌های گسترده در سراسر گیاه می شود. مشخص شده است این دو هورمون در تنش‌های محیطی هم‌گام با سایر هورمون‌ها و به‌منظور تطبیق گیاه با شرایط جدید وارد عمل می‌شوند. هدف مطالعۀ حاضر، بررسی میزان تغییرات هورمون‌های اکسین و جیبرلین و ارتباط آن با تغییرات فیزیولوژیکی، آناتومیکی و ریخت‌شناختیگیاه بامیه تحت‌تأثیر تنش شوری است. گیاهان بامیه به‌مدت 7 روز در معرض تیمارهای مختلف شوری (صفر، 50، ،100 و150 میلی‌مولار) قرار گرفتند. پس‌از تیمار، طول ریشه و ساقه، وزن تر و خشک، میزان هورمون اکسین و جیبرلین سنجیده شد. نتایج نشان دادند میزان هورمون اکسین و جیبرلین تحت‌تأثیر تنش شوری به‌طور معناداری کاهش می‌یابد؛ علاوه‌بر‌این، مشاهده شد میزان فعالیت آنزیم اکسین‌اکسیداز افزایش می‌یابد. در پژوهش حاضر مشاهده شد نسبت یون‌های سدیم به پتاسیم و هدایت الکتریکی تحت‌تأثیر تنش شوری افزایش می‌یابد؛ همچنین نتایج، کاهش میزان پتاسیم و محتوای نسبی آب را نشان دادند. نتایج مطالعه‌های ساختاری نشان دادند میزان ضخامت اندام‌های مختلف (ریشه، ساقه و برگ)، میزان شاخص روزنه‌ای، طول سلول‌های مزوفیل نردبانی و حفره‌ای تحت‌تأثیر تنش شوری کاهش می‌یابد. مطالعه‌های بیشتر ساختار برگ نشان دادند کاهش ضخامت برگ بیشتر تحت‌تأثیر کاهش مزوفیل نردبانی است. پژوهش حاضر می‌تواند درک ما را نسبت به استفادۀ تجاری از هورمون‌ها برای کاهش تنش‌های محیطی افزایش دهد.

اکسین, بامیه, جیبرلین, ساختار آناتومی, محتوای نسبی آب, هدایت الکتریکی