علی شرقی - استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران
جمال الدین مهدی نژاد - دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران
راحیل ندومی - پژوهشگر دکتری معماری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

مکان صرفا نقطه‏ای خاص بر سطح زمین نیست، موقعیتی است که ارزش‏های انسانی و تصاویر ذهنی در بستر آن شکل می‏گیرند. امروزه رشد میزان استفاده از فضای مجازی و انتقال کنش‏های انسانی و تعاملات اجتماعی از جهان عینی به مجازی نمایانگر گسترش هرچه بیشتر گذران زمان افراد در جهان مجازی است. این پژوهش مقایسه‏ای بین مکان عینی و مجازیاست و به دنبال آن است که قابلیت تبدیل شدن فضای مجازی به مکان و وجود حس مکان در آن را بررسی نماید. در این راستا پس از پرداختن به مفهوم مکان، پدیده فضای مجازی و امکان تبدیل آن به مکان مجازی بررسی شده و روند ادراک مکان و مطابقت آن با مکان مجازی مورد توجه قرار  گرفته است ؛ پدیده حس مکان، سطوح آن و سپس امکان تجربه حس مکان و سطوح آن در جهان مجازی مطالعه شده و در نهایت پس از بررسی عوامل تشکیل دهنده حس مکان، به مقایسه‏ای تطبیقی بین حس مکان عینی و مجازی پرداخته است. و نتیجه  نهایی اینکه، گرچه فضای مجازی قابلیت تبدیل شدن به مکان را داراست، اما حس مکان به طور کامل در آن تجربه نخواهد شد.

حس مکان, ادراک حس مکان, مکان عینی, مکان مجازی