محمد عاشوری - استادیار گروه روان شناسی و آموزش افراد با نیازهای خاص، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
سیده سمیه جلیل آبکنار - دکتری روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مقدمه: آسیب شنوایی تمام جنبه‌های زندگی فرد را تحت ­تأثیر قرار می‌دهد، در حالی که استفاده از برنامه توان­‌بخشی شناختی مبتنی بر حافظه با نتایج مؤثری همراه است. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی برنامه توان­‌بخشی شناختی مبتنی بر حافظه بر مشکلات رفتاری و حافظه فعال دانش‌آموزان با آسیب شنوایی بود. روش کار: این پژوهش، یک مطالعه شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون_پس‌آزمون و گروه کنترل بود. در این پژوهش 26 دختر با آسیب شنوایی که به روش نمونه‌گیری در دسترس از مدارس شهر اصفهان انتخاب شده بودند، شرکت داشتند. آزمودنی‌ها به دو گروه 13 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه توان­بخشی شناختی مبتنی بر حافظه را در 10 جلسه دریافت کردند، در حالی ‌که به گروه کنترل این آموزش ارائه نگردید. ابزارهای پژوهش، آزمون مشکلات رفتاری (2001) و مجموعه آزمون حافظه فعال برای کودکان (1396) بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که برنامه توان­‌بخشی شناختی مبتنی بر حافظه بر مشکلات رفتاری و حافظه فعال آزمودنی‌ها تاثیر معناداری داشت (0001/0P<). نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌ها، برنامه توان­‌بخشی شناختی مبتنی بر حافظه، مشکلات رفتاری و حافظه فعال دانش‌آموزان با آسیب شنوایی را بهبود بخشید. بنابراین، می‌توان از این برنامه به ‌منظور بهبود مشکلات رفتاری و حافظه فعال چنین دانش‌آموزانی بهره برد و برنامه‌ریزی برای استفاده از برنامه توان­بخشی شناختی مبتنی بر حافظه برای آنها اهمیت ویژه‌ای دارد.  

Cognitive rehabilitation, Behavioral problems, Working memory, Hearing impairment, توان­‌بخشی شناختی, مشکلات رفتاری, حافظه فعال, آسیب شنوایی