تأ‌ثیر آموزش مهارت‌های شناختی‌اجتماعی بر روابط مثبت با دیگران و سازگاری دانش‌آموزان

مقدمه: روان­شناسان و متخصصان علوم رفتاری همواره سعی داشته‌اند با توسعه برنامه­‌های آموزشی گوناگون، سطح سازگاری افراد را در گروه­‌های سنی مختلف افزایش دهند. بر ­این­ اساس، مرور نتایج مطالعات در حوزه شناختی_اجتماعی، نشان می­دهد که بخش قابل‌ملاحظه‌ای از کنش‌وری نا‌مناسب نوجوانان، به نقص در خزانه مهارتی آنها مربوط می­‌شود. بنابراین مطالعه حاضر با هدف اثربخشی آموزش مهارت­های شناختی_اجتماعی بر روابط مثبت با دیگران و سازگاری نوجوانان انجام شد. روش کار: در این پژوهش نیمه‌­آزمایشی با طرح پیش­‌آزمون_پس‌­آزمون با گروه کنترل و همراه با پیگیری دو ماهه، از جامعه آماری 148 نفری دانش‌آموزان دختر پایه هشتم، 58 دانش­‌آموز با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی در گروه­‌ها جایگزین شدند. دانش‌آموزان دو گروه، در مرحله پیش‌­آزمون و پس آزمون به مقیاس روابط مثبت با دیگران و مقیاس سازگاری، پاسخ دادند. برای دانش‌آموزان گروه آزمایش به مدت 10 هفته و هر هفته حدود 2 ساعت، برنامه آموزش مهارت­های شناختی_اجتماعی ارائه گردید. نتایج با آزمون­‌های تحلیل کواریانس تک­ متغیری و چند متغیری و با استفاده از نرم افزار SPSS-18 تحلیل شدند. یافته­‌ها: نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری برای تعیین اثر گروه بر سازگاری دانش‌آموزان در مرحله پس‌­­آزمون و پیگیری معنادار بود (05/0P<). همچنین، نتایج تحلیل کواریانس تک‌ متغیری برای تعیین اثر گروه بر میزان روابط مثبت با دیگران در مرحله پس‌­آزمون و پیگیری نیز معنادار بود (05/0P<). از طرفی یافته­ها نشان دادند که اثر مداخله بر متغیرها در مرحله پیگیری ثابت بوده است. نتیجه­‌گیری: نتایج نشان داد که برنامه آموزش مهارت‌های شناختی_اجتماعی از طریق بازسازی شناختی، اصلاح اسنادهای علّی و تحریف‌های شناختی و همچنین پربارسازی مهارت­های رابطه بین‌فردی در تقویت خزانه مهارتی فراگیران به‌ طور تجربی مؤثر بود.  

Keywords:

Interpersonal relationship skills , Adjustment , Social cognition skills , Social competence , مهارت­های رابطه بین­ فردی , سازگاری , مهارت­های شناختی_اجتماعی , کفایت اجتماعی