نقش راهبردهای فراشناختی خواندن در پیش‌بینی تفکّر انتقادی دانشجومعلمان شهر شیراز

 مقدمه: تفکر انتقادی به ارزیابی و موشکافی آگاهانه اطلاعات برای رسیدن به قضاوت صحیح اطلاق می­شود. یکی از مهم­ترین عوامل پیش­بین این متغیر که در پژوهش حاضر نیز مورد بررسی قرار گرفته است، فراشناخت می­باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش راهبردهای فراشناختی خواندن(کلی، حمایتی و حل مسئله) در پیش­بینی تفکّر انتقادی دانشجو معلمان شهر شیراز در سال تحصیلی ۹۶-۱۳۹۵ است. روش: ۲۳۴ نفر از دانشجو معلمان(۱۸۰ دختر و  ۵۴ پسر) به روش نمونه­ گیری خوشه ­ای و تصادفی­ انتخاب شدند. پرسشنامه­ های راهبردهای فراشناختی خواندن "مختاری" و "ریچارد"(۲۰۰۲) و تفکّر انتقادی کالیفرنیا فرم ب(CCTST) را تکمیل کردند. داده­ ها با استفاده از ضریب همبستگی "پیرسون" و "رگرسیون" چندگانه تجزیه و تحلیل شد. یافته­ ها: بین راهبردهای فراشناختی کلی، حمایتی و حل مسئله با تفکّر انتقادی، رابطه معنا­دار وجود دارد. ضرایب رگرسیون چند متغیری نشان داد، راهبرد فراشناختی کلّی، نقشی در پیش­بینی تفکر انتقادی ندارد.  راهبردهای فراشناختی حمایتی و حل مسئله می­تواند تفکّر انتقادی را پیش­بینی کند. حدود ۱۷ درصد از واریانس تفکّر انتقادی از راه راهبردهای فراشناختی حمایتی و حل مسئله تبیین می‌شود. بر اساس یافته­ های پژوهش، راهبردهای فراشناختی حمایتی و حل مسئله در پیش­بینی تفکر انتقادی نقش دارد. عواملی چون رشته تحصیلی، شرایط آموزشی متفاوت دانشجویان پیش از ورود به دانشگاه و بافت فرهنگی مختلف دانشجویان در این پژوهش لحاظ نشد. شاید علت معنادار نشدن ضریب بتا برای راهبرد کلّی باشد. نتیجه­ گیری: لازم است برای آموزش انواع راهبردهای فراشناختی حمایتی و حل مسئله به دانشجو معلمان برنامه­ ریزی شود.

Keywords:

Metacognitive Strategies , Reading , Critical Thinking , Students-Teachers , راهبردهای فراشناختی , خواندن , تفکّر انتقادی , دانشجومعلمان