مهدی حبیبیان - دانش آموخته مدیریت در سوانح طبیعی دانشگاه تهران

یك بلا یا سانحه را می توان به عنوان یك اتّفاق غیر معمول و غیر منتظره دانست كه در یك فاصله زمانی نسبتاً كوتاه باعث خرابی و مرگ و میری می شود كه می تواند روند عادی زندگی افراد جامعه را برهم زند. در اغلب موارد بحران از سوانح جوی طبیعی مثل: طوفان، گردباد، گرمای شدید، خشكسالی، یخبندان و سیلاب یا تغییرات زمین شناسی مثل زلزله، آتشفشان، زمین لغزش و بهمن و همچنین حوادث مرتبط با فن آوری مثل نشست تصادفی مواد خطرناك و تشعشعات مضر از یك نیروگاه هسته ای و یا از وادث تروریستی مثل بمب گذاری نشأت می گیرد (پامپل 2007) پژوهش هایی كه طی سا ل های اخیر در مورد پیامدهای فاجعه آمیز حوادث غیر مترقبه و خسارات گسترده جانی و مالی برخی از بلایای طبیعی در كشورهای جهان انجام گرفته، نشان دهنده این است كه در بیشتر موارد، آمادگی برای مقابله با بحران وجود نداشته و مقابله با آن به طور غیر موثر و غیر علمی انجام گرفته است (بزرگی ماكرانی 2012).یكی از مهم ترین عوامل موثر در افزایش یا كاهش میزان خسارات و تعداد تلفات انسانی در هنگام بروز بلایای طبیعی، وجود یا عدم وجود سیستم مدیریت بحران كاراست. با توجه به ویژگی های خاص سوانح طبیعی، مدیریت بحران های ناشی از بلایای طبیعی به دلایل مختلف از پیچیدگی و گستردگی فراوانی برخوردار بوده است و اتخاذ تدابیر ویژه ای را طلب و ایجاب می كند (علمداری، 1384). علاوه بر خسارت های مستقیم و مشهود (خساراتی نظیر آسیب هایی كه مستقیماً به تجهیزات و افراد وارد شده)، هزینه های دیگر نظیر كاهش وجهه و اعتبار سازمان به عنوان هزینه های غیرمستقیم و غیرمشهود به سازمان ها تحمیل می گردد (بزرگی ماكرانی، 1391).