کرامت اله زیاری - استاد دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران
محمود عدالتی رنجبر - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

در این مقاله سعی شده است که اثرات اجتماعی و اقتصادی وقوع پدیده خشکسالی به عنوان یککلان روند تاثیرگذار مورد مطالعه قرار گیرد. کلان روند خشکسالی سالهای زیادی است که سیستم اقتصادی واجتماعی ملی و شهری کشور را با مسائل مختلفی مواجه ساخته است، ادامه این روند به تشدید پیامدهایآن می انجامد. در این مقاله جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه با پنج نفر از کارشناسان خبرهانجام شده است و با استفاده از تکنیک چرخ آینده در آینده پژوهی به بررسی پیامدهای کلان روند خشکسالیپرداخته شده است. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که وقوع این کلان روند ناشی از پیشران های طبیعی،جمعیتی و تکنولوژیکی می باشد اما پیامدهای آن در بخش های اجتماعی و اقتصاد شهری بسیار بارزتر استو نظام برنامه ریزی شهری شهرهای بزرگ و کلان شهرها را با اختال مواجه کرده است، به طوری که همراه باتخلیه جمعیت سکونتگاه های روستایی، شاهد افزایش جمعیت در شهرهای بزرگ و کلان شهرها، گسترشحاشیه نشینی، رشد مشاغل غیررسمی و ... بوده ایم.

خشکسالی، کلان روند، آینده پژوهی، چرخ آینده، ناپایداری اجتماعی