سنجش مولفه های کالبدی تاب آوری در برابر سوانح طبیعی در محله آب و برق مشهد

روند شهر نشینی در جهان همواره رو به رشد بوده است. افزایش رشد جمعیت در مناطق شهری در آیندههمواره با تهدیداتی مواجه بوده است که یکی از عمده ترین آن ها سوانح طبیعی می باشد. در دهه های اخیر،رویکردهای مقابله با سوانح طبیعی مفهوم جدیدی را تحت عنوان تاب آوری شهری مطرح کرده اند. با ارزیابیو مقایسه مدل های مفهومی تاب آوری، این پژوهش در پی آن بوده است تا مدل مفهومی قابل استنادیبرای تحلیل و اندازه گیری تاب آوری در بعد کالبدی در مقیاس محله ارایه کند. این مقاله کاربردی و از نوعتوصیفی-تحلیلی می باشد و روش گردآوری اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده است همچنینبرای جمع آوری و طبقه بندی اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)استفاده شده است. همچنین به منظور تلفیق شاخص ها از روش میانگین مجموع فواصب از حد بهینه تابآوری استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعه، تاب آوری کالبدی محله آب و برقشهر مشهد نسبت به حد بهینه 1 در سطح متوسطی می باشد (0/52=ARI). این مقدار بیانگر پایداری نسبیمحله و وجود ضعف در برابر سوانح طبیعی است. وجود این ضعف ها در محله به دلیل موقعیت مکانی وبستر طبیعی آن به سبب وجود گسل جنوب مشهد در جنوب محله و عبور مسیل آب و برق از شمال محلهمی باشد. بیشترین ضعف محله در درجه اول در بعد کالبدی مربوط به مولفه مسکن و بعد از آن به ترتیبکاربری اراضی، شبکه دسترسی و فرم-شکل-الگو و اندازه می باشد. نکته قابل ذکر در این پژوهش تاب آوریکالبدی کمتر قسمت جنوبی (0/6 = ARI) نسبت به حوزه شمالی (0/42=ARI) می باشد. نتایج حاصلهنشان داد که مولفه مسکن با ضریب اهمیت نسبی 47 / 0 بیشترین اهمیت را در میزان تاب آوری محله آب وبرق کلانشهر مشهد دارد.

Keywords:

تاب آوری , مولفه کالبدی , سوانح طبیعی , محله آب و برق کلانشهر مشهد