علی اصغر سعدآبادی - استادیار پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
زهره رحیمی راد - دکترای سیاستگذاری علم و فناوری، دانشکده اقتصاد و علوم اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.
کیارش فرتاش - استادیار پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

اقتصاد مقاومتی به عنوان الگوی اقتصاد مطلوب کشور، نیازمند دستیابی به ضدشکنندگی است. ضد‌شکنندگی اقتصادی به مواردی اطلاق می‌شود که یک اقتصاد آسیب‌پذیر یا شکننده باید به اجرا بگذارد تا آسیب‌پذیری آن کاهش یابد؛ درواقع منابع و ظرفیت‌ها طوری تنظیم و جایابی شوند که احتمال ضربه به آنها به حداقل برسد و بتوان عواید مثبتی نیز به‌دست آورد. به رغم مشکلات متعدد اقتصاد کشورمان، تاکنون مجموعۀ شاخص مدونی برای رصد و پایش میزان ضدشکنندگی اقتصاد ایران طراحی نشده است. بدین‌منظور پژوهش حاضر به استخراج و تبیین ابعاد و شاخص‌های ضد شکنندگی اقتصادی برای نیل به اقتصاد مقاومتی با استفاده از روش دلفی ‌فازی و تحلیل مضمون پرداخته است. در این راستا، نخست ادبیات مرتبط با ضدشکنندگی اقتصادی مورد تحلیل مضمون و داده­کاوی قرار گرفت و سپس ابعاد کلیدی اولیۀ ضدشکنندگی و مؤلفه‌های هر یک از این ابعاد استخراج شد. در ادامه از طریق خبره‌سنجی ۲۱ نفر از خبرگان این حوزه و بکارگیری تکنیک دلفی فازی، این چارچوب نهایی شد. بدین ترتیب مدل پایش ضدشکنندگی اقتصادی مشتمل بر ۳ بُعد شامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی همراه با ۳۵ شاخص‌ ارائه شد. در پایان نیز هر کدام از ابعاد و مؤلفه‌های ضدشکنندگی تعریف و بررسی شدند. این شاخص‌های ضدشکنندگی می‌توانند برای تعریف خط‌مشی‌ها در جهت شناخت عملکرد هر بخش، کمک‌کننده باشند.

ضد شکنندگی اقتصادی, اقتصاد مقاومتی, دلفی فازی, تحلیل مضمون