ابوالمحمد بندری - گروه مهندسی آب و مدیریت کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
اصغر باقری - گروه مهندسی آب و مدیریت کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مجتبی سوختانلو - گروه مهندسی آب و مدیریت کشاورزی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
امید جمشیدی - مرکز آموزش عالی امام خمینی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
عباس نوروزی - مرکز آموزش عالی امام خمینی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

زمینه و هدف: کشاورزان در فعالیت‏ های کشاورزی به اشکال مختلفی با سموم شیمیایی سروکار ‌دارند که سطح دانش آنان می‌تواند تاثیرات مثبت و یا منفی زیادی بر سلامت غذایی جامعه و محیط­ زیست داشته باشد. شناخت میزان آگاهی آنان درخصوص پیامدهای مصرف سموم، زمینه موثری برای ترویج روش­ های سازگار با محیط‌ زیست در مزرعه و حفظ امنیت غذایی ایجاد خواهد کرد؛ لذا هدف این پژوهش ارزیابی دانش کشاورزان دشت مغان نسبت به پیامدهای مصرف سموم شیمیایی برای سلامت جامعه، محیط­ زیست و امنیت غذایی در سال 1396 بود. روش بررسی: روش این تحقیق، توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری، شامل کلیه کشاورزان کشت آبی در دشت مغان بود. حجم نمونه به روش نمونه ­گیری چندمرحله‌ای و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (1970) به تعداد 400 نفر تعیین شد. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از پنل متخصصین و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. یافته­ ها: یافته‏ ها نشان داد 35/5 درصد از کشاورزان دانش نسبتا ضعیفی در به‌کارگیری سموم شیمیایی داشتند. یافته­ های مدل معادلات ساختاری (به کمک نرم‌افزار Lisrel) نشان داد میزان استفاده از منابع اطلاعاتی، در مجموع 24 درصد از تغییرات واریانس دانش کشاورزان درباره پیامدهای سموم شیمیایی را پیش ‏بینی می‏ کند. نتیجه‌گیری: با توجه به آنکه رفتار ایمنی مطلوب‌تر و کشت محصولات سالم ‏تر زراعی متکی بر دانش مناسب کشاورزان نسبت به‌کارگیری و پیامدهای سموم شیمیایی است، لذا توجه مسئولان و برنامه‏ ریزان به برگزاری کارگاه­ های مختلف متناسب با ادراک کشاورزان، نسبت به دانش به‌کارگیری و آگاهی از پیامدهای سموم شیمیایی ضرورت دارد.

Chemical pesticides, Knowledge, Farmers, Moghan plain, سموم شیمیایی, دانش, کشاورزان, دشت مغان