سمیه جلالی - گروه آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران.
نسرین روزبهانی - گروه آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران.
محسن شمسی - گروه آموزش بهداشت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران.

زمینه و هدف: کم تحرکی، چهارمین علل مرگ و میر در دنیا به شمار می رود. الگوی فرانظری یک الگوی تغییر رفتار است که فرایند چگونگی تغییر رفتار را توضیح می دهد. با توجه به افزایش کم تحرکی، این مطالعه با هدف بررسی تعیین کننده های رفتار فعالیت بدنی بر اساس الگوی فرانظری، در افراد 50-30 سال انجام گردید. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی- تحلیلی بر روی 240 نفر از افراد 50-30 سال شهرستان دلیجان انجام شد. نمونه ها به صورت تصادفی از روی شماره های پرونده خانوار موجود در مراکز جامع سلامت شهرستان، انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه ای پایا و روا مشتمل بر مشخصات دموگرافیک و سوالات مربوط به سازه های الگوی فرانظری جمع آوری شد. آنالیز داده ها با نرم افزار SPSS-22 و با استفاده از شاخص های مرکزی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد، 78.3 درصد شرکت کنندگان در مراحل پیش تفکر، تفکر و آمادگی فعالیت جسمانی قرار داشتند. رگرسیون خطی نیز مشخص کرد که متغیر مراحل تغییر(0.001>P، Beta=0.45) پیشگویی کننده میزان فعالیت جسمانی بود. سازه های فرایندهای تغییر (0.001>P، Beta=0.26) و خودکارآمدی هم (0.001>P، Beta=0.51) پیشگویی کننده مراحل تغییر بودند که 30 درصد واریانس میزان فعالیت جسمانی با شدت متوسط و 31 درصد واریانس مراحل تغییر فعالیت جسمانی را پیشگویی کردند. نتیجه گیری: با در نظر داشتن عوامل پیشگویی کننده فعالیت بدنی لازم است برنامه های مداخله ای ارتقاء دهنده فعالیت بدنی متناسب با مراحل تغییر افراد بر استفاده از سازه های خودکارامدی و فرایند های تغییر فعالیت بدنی تدوین شود.

Trans-Theoretical Model, Physical Activity, Stages of change, الگوی فرانظری, فعالیت بدنی, مراحل تغییر