حسین شیخ زاده - استادیار علوم سیاسی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
محمدحسن آصفری - دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

مشارکت سیاسی یکی از ارکان دموکراسی است و برای سنجش میزان حاکمیت مردم در تعیین سرنوشت سیاسی‌شان از این شاخص استفاده می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تحولات کمی و کیفی ایجاد شده در مشارکت سیاسی زنان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و عوامل مؤثر بر آن با روش توصیفی- همبستگی بر روی زنان داری سن بالای 17 سال شهر تهران انجام شد. بدین‌منظور تعداد 400 نفر از این زنان به‌روش نمونه‌گیری تصادفی سیستماتیک برای گروه نمونه انتخاب شد که پرسش‌نامه محقق‌ساخته در مورد شاخص‌های مشارکت سیاسی زنان را تکمیل نمودند. تحلیل داده‌ها نشان داد که مشارکت سیاسی زنان (درجایگاه رأی‌دهنده) در انتخابات بالاست، اما در مواردی مثل عضویت در احزاب سیاسی، میزان مشارکت متوسط است. پیروزی انقلاب اسلامی از طریق چهار متغیر باعث افزایش مشارکت زنان شده است که این متغیرها عبارتند از: افزایش اعتماد اجتماعی، شکل‌گیری هویت اسلامی – انقلابی، تقویت بعد تکلیفی مشارکت سیاسی، گسترش آموزش زنان در مقاطع مختلف تحصیلی که با افزایش میزان آشنایی آنها با حقوق و تکالیفشان همراه بوده است و تغییر ساختار سیاسی و حاکمیت نظام مردم‌سالاری دینی که با ایجاد نهادهای انتخابی زمینه مشارکت سیاسی زنان را فراهم نموده است.

واژگان کلیدی: انقلاب اسلامی, زنان, مشارکت سیاسی, اعتماد اجتماعی