مقایسه اثر‌بخشی درمان یکپارچگی حسی و درمان پاسخ محور بر میزان کاهش کیفیت غیرعادی تعاملات اجتماعی، کیفیت غیرعادی ارتباط و رفتارهای خود تحریکی در کودکان مبتلابه اوتیسم

مقدمه: این مطالعه به‌منظور مقایسه اثر روش درمانی پاسخ محور و درمان یکپارچگی حسی در کاهش علائم کودکان پسر مبتلابه اوتیسم شامل اختلال در تعاملات اجتماعی، اختلال در ارتباط و رفتارهای خود تحریکی انجام شد. روش کار: این کار آزمایی بالینی روی 27 نفر از پسران 8 تا 12 ساله مبتلابه اوتیسم در مدرسه پیک هنر در کلینیک توان‌بخشی ذهن زیبا تهران انجام شد. بیماران از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب و به‌طور تصادفی در سه گروه 9 نفری درمان پاسخ محور، درمان یکپارچگی حسی و کنترل در انتظار درمان قرار گرفتند. گروه‌های مداخله به مدت 2 ماه تحت 20 جلسه درمان قرار گرفتند. سه حوزه اصلی اختلال در کودکان مبتلابه اوتیسم شامل تعاملات اجتماعی، اختلال در ارتباط و نیز رفتارهای خود تحریکی و کلیشه‌ای با استفاده از آزمون ADI-R (Autism Diagnostic Interview-Revised) به‌عنوان پیش‌آزمون و پس‌آزمون ارزیابی گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-16 و آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره (MANCOVA) تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین میانگین‌های گروه کنترل و میانگین‌های گروه‌های آزمایش در مؤلفه‌های متغیر وابسته کیفیت غیرعادی تعاملات اجتماعی، کیفیت غیرعادی ارتباط و رفتارهای خود تحریکی تفاوت وجود دارد. همچنین بین گروه‌های PRT و Si که تحت تأثیر برنامه درمانی بودند و گروه کنترل در انتظار درمان که درمان دریافت کردند، تفاوت معنادار وجود دارد و با توجه به (597/0: Eta 000/0 p =، 98/17 = (26، 6) F) این تفاوت با توجه به میانگین‌های تعدیل‌شده به سود گروه‌های آموزش‌دیده است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد هر دو روش مؤثرتر از عدم درمان بودند و بین میانگین گروه  درمان پاسخ محور و درمان یکپارچگی حسی در مورد کیفیت غیرعادی تعاملات اجتماعی و کیفیت غیرعادی تفاوت معناداری وجود دارد و این تفاوت به سود گروه درمان یکپارچگی حسی است. در مورد اثربخشی رفتارهای خودتحریکی، بین گروه‌های آزمایش تفاوت معناداری مشاهده نشد و هر دو درمان نسبت به گروه کنترل در انتظار درمان مؤثر بودند.

Keywords:

Autism , Pivotal Response Training , Sensory Integration therapy , Social Interactions , Self-Stimulatory behaviors , اوتیسم , درمان پاسخ محور , درمان یکپارچگی حسی , مشکلات ارتباطی , تعاملات اجتماعی , رفتار خود تحریکی